کاهش وزن
نوشیدن آب کمک می کند که وزن بدن کاهش یابد چرا که ترکیبات جانبی ناشی از چربی ها را می شوید. نوشیدن آب اشتها را کم می کند و میل شما برای خوردن را متوقف می نماید. پس کمتر می نوشید. علاوه بر این، آب کالری صفر دارد.

درمان طبیعی سر درد
به از بین بردن سر درد و دردهای پشت بر اثر کم شدن آب بدن، کمک می کند. دلیل اصلی سر درد هم همان از دست دادن آب بدن می باشد.

جوانتر خواهید بود پوستی شاداب خواهید داشت.
زمانی که پوست شما آب دار باشد، شما جوانتر به نظر خواهید رسید. آب کمک می کند که بافت های پوست مجددا ساخته شوند، پوست مرطوب شود و الاستیسیته آن افزایش یابد.

بازدهی در محیط کار افزایش می یابد.
حجم زیادی از مغز شما از آب تشکیل شده است. علاوه بر اینکه خوردن آب باعث می شود که شما بهتر فکر کنید، باعث می شود که هوشیارتر باشید و بهتر تمرکز کنید.

فعالیت بدنیتان را افزایش می دهد.
نوشیدن آب دمای بدنتان را تنظیم می کند شما احساس انرژی بیشتری می کنید، زمانی که در حال نرمش هستید و همچنین تغذیه عضلاتتان بهتر می شود.

کمک کردن در هضم غذا و جلوگیری از یبوست.
خوردن آب به دلیل بالا بردن متابولیسم بدن در هضم غذا کمک می کند. فیبر و آب دست به دست هم داده و حرکت روده شما را راحتتر می کند.

رگ به رگ شدن و گرفتگی عضلات کمتر می شود.
آب رسانی مناسب به بدن باعث می شود که مفاصل و عضله های شما روغن کاری شود و شما گرفتگی و رگ به رگ شدن کمتری پیدا می کند.

کمتر مریض می شوید و احساس سلامت می کنید.
نوشیدن مقادیر زیادی آب باعث می شود در مقابل آنفولانزا مقاومت کنید و سایر امراضی مثل سنگ کلیه یا سکته قلبی به دور باشید. از لیمو و آب برای درمان بیماری های تنفسی و مشکلات روده ای، روماتیسم، دردهای آرتروز و … استفاده می شود همچنین از فواید دیگر آب می توان به افزایش ایمنی بدن اشاره کرد.

از بین بردن خستگی.
آبی که وارد بدن می شود، باعث می شود که مواد سمی و مواد زائد از بدن شسته شود و از بدن خارج گردد. اگر بدن شما دچار کمبود آب شود، قلب شما، بطور مثال، باید خیلی سخت کار کند تا بتواند به همه سلولهای بدن اکسیژن رسانی کند، پس کلیه ارگان های حیاتی بدن شما خسته خواهند شد و در نهایت شما نیز خسته می شوید.

حوصله خوب.
زمانی که بدنتان احساس خوبی داشته باشد روح شما نیز احساس خوبی پیدا می کند.

کاهش احتمال سرطان.
در رابطه با سیستم هضم، برخی تحقیقات نشان داده که نوشیدن مقادیر زیادی آب، خطر ابتلا به سرطان مثانه و روده بزرگ را کاهش می دهد. آب تمرکز سلول های سرطان زا را در اوره کم می کند و آن هم به دلیل رقیق کردن اوره است. لذا زمان تماس اوره با پوشش مثانه کاهش می یابد.

 

تصفیه آب در واقع فرآیند میکروب زدایی آب و قابل آشامیدن ساختن آن برای انسان است. در این فرآیند مراحل مختلفی وجود دارد که آب آلوده باید از ان عبور داده شود تا به آب سالم تبدیل شود.
این مراحل به میزان آلودگی آب منبع و کیفیت آن بستگی دارد. معمولا آب های زیر زمینی آلودگی کمتری نسبت به آب های سطحی دارند که با مقادیر کمی کلر تصفیه می شوند. اما آب های سطحی که آلوده تر و کدرتر هستند به مراحل و فرایندهای پچیده تری نیاز دارند. این مراحل در تصفیه خانه به شرح زیر می باشند:

۱- آبگیر
این عمل برای برداشت آب از منبع آلوده و انتقال آن به تصفیه خانه انجام میشود. در حین این عمل تصفیه آب به صورت فیزیکی انجام می شود. در مسیر آبگیر فیلترهایی برای فیلترکردن مواد معلق در آب وجود دارد . در این عملیات آب تا حدودی پاکسازی می شود . این عمل برای آب های زیرزمینی هم انجام می شود.

۲- آشغالگیر
در این مرحله ذرات معلق بیشتری از آب حذف می شود تا کیفیت تصفیه آب در مراحل بعدی بالاتر رود. با انجام این کار در واقع از ایجاد انسداد در تجهیزات تصفیه خانه و در نتیجه کملکرد نامطلوب آن ها جلوگیری می شود. آشغالگیرها معمولا در سایزهای مختلفی به نام های آشغالگیر ریز، متوسط و درشت وجود دارند که آشغالگیرهای درشت تر جلوتر از آشغالگیرهای ریزتر قرار می گیرند. همچنین عمل تمیز کردن آشغالگیرها یا به صورت دستی است و یا به صورت اتوماتیک انجام می شود.

۳- تصفیۀ شیمیایی مقدماتی
انواع جلبک ها و گیاهان آبزی در آب وجود دارند که به سرعت تکثیر می شوند و موجب آلوده کردن تمام آب های موجود در تصفیه خانه می شوند. این مواد مضر موجب تغییر در رنگ و بو و مزه آب نیز می شوند. بنابراین برای از بین بردن آن ها از تصفیه شیمیایی مقدماتی استفاده می شود. برای کنترل و از بین بردن این جلبک ها از روش های فیزیکی، بیولوژیکی، شیمیایی استفاده می شود که هرکدام شامل مراحل و عملیات خاص خود است.

۴- ته نشینی مقدماتی
در این مرحله، آب در استخرهای به عمق معمولا ۳ تا ۵ متر قرار داده می شود تا ذرات معلق موجود در آب که دانسیته آن ها بیشتر از آب است، مثل سنگ ریزه ها، شن و ماسه ها از آب جدا شود و در کف ته نشین شود. بسته به قطر و میزان ذرات معلق و همچنین دمای آب، سرعت این مرحله متغیر است.

۵- توری های آبهای سطحی
برای این کار از توری هایی با سوراخ های بسیار ریز در حدود ۳۰ میکرومتر استفاده می شود و معمولا برای تصفیه آب های سطحی مورد استفاده قرار می گیرد. این توری ها دارای واحد شستشو هستند که در واقع مواد میکروب زدا را به جریان آب اسپری می کنند تا هم عمل میکروب زدایی بهتر انجام شود و هم از گرفتگی توری جلوگیری شود.

۶- هوادهی
از این روش برای خارج سازی گازهای آلوده در آب و افزودن اکسیژن بیشتر به آب جهت تهیه آب آشامیدنی مطلوب مورد استفاده قرار می گیرد . این روش معمولا برای آب های زیر زمینی که با هوا در تماس نبوده اند و دارای اکسیژن کافی نیستند انجام می شود. هوادهی به روش هایی مثل فرستادن آب به هوا و نیز دمیدن هوا به آب انجام می شود.

۷- انعقاد و لخته سازی
در این مرحله مواد منعقد کننده به آب اضافه می شود تا ذرات بسیار ریز باقی مانده در آب که قابل ته نشین شدن نیستن به یکدیگر بچسبند و منعقد شوند و در نتیجه اندازه و وزن و چگالی آن ها زیاد شده تا به آسانی ته نشین شوند. عمل انعقاد موجب از بین بردن نیروی دافعه الکتریکی میان ذرات ریز می شود . بنابراین ذرات ریزی که در مراحل قبلی از آب جدا نشده اند، در اثر عمل انعقاد به راحتی ته نشین می شوند.

۸- کاهش سختی آب
کاهش سختی آب یا به عبارتی نرم کردن آب ، بسته به میزان سختی آب یا توسط مصرف کنند صورت می گیرد و یا در تصفیه خانه انجام می شود. نرم کننده های خانگی دارای واحدهای مبادله گر یونی هستند و برای آب های با سختی پایین به کار می روند. اما آب هایی که درجه سختی بالایی دارند در تصفیه خانه ها با استفاده از ته نشینی شیمیایی و تبادل کننده های یونی ، نرم می شوند.
مراحل بعدی شامل فیلتراسیون ، جذب،  فلوئورزنی و فلوئورزدایی، تثبیت ، گندزدایی ، ذخیره سازی می باشد که هرکدام شامل روش ها و عملیات خاص خود برای تصفیه آب های سطحی و تصفیه آب های زیر زمینی و قابل شرب ساختن آن ها است.

توصیه هایی در مصرف آب در ساختمان های مسکونی:

‏۱-‏ استفاده از ماشین لباسشویی و ظرفشویی با ظرفیت کامل
برخی از بررسی ها،نشان داده انجام این توصیه می تواند ۴۴۵۰ لیتر در ماه صرفه جویی پذیرد.‏
‏۲-کوتاه کردن زمان دوش گرفتن
بعضی از بررسیها نشان می دهد با کاهش یک دقیقه دوش گرفتن موجب ۶۸۰ لیتر کاهش ‏مصرف در ماه می شود.‏
‏۳-نصب دوش های خوب و کارآ (کم مصرف)‏
‏۴-خیساندن ظروف کثیف هنگام شستشو ،باز نگذاشتن آب موقع شستن
روش کار بدینگونه است که ظرفشویی را پر از آب کرده و ظرف را داخل آب میگذاریم آن را ‏داخل ظرفشویی پاک کرده سپس عمل آبکشی را انجام میدهیم.‏
‏۵-استفاده از یک تشت برای شستشوی میوه ها و سبزیجات
‏۶-جارو کردن زمین به جای شستن آن
‏۷-استفاده از استخر سر پوشیده برای جلوگیری از تبخیرآب
‏۸-دقت در عدم وجود نشتی از لوله ها و شیر آلات
‏۹-استفاده از کارواش برایشستشوی ماشین
‏۱۰-بستن آب به هنگام مسواک زدن ،وضو گرفتن‏
مطالعات نشان میدهد با انجام این کار هر ماه ۱۲۰لیتر آب صرفه جویی می شود.‏
‏۱۱-شستن لباسهای تیره با آب سرد
شستن لباسهای تیره با آب سرد باعث صرفه جویی ،کاهش مصرف انرژی وثابت ماندن رنگ و ‏چروکیده نشدن آنها میگردد.‏
‏۱۲-عایق بندی لوله های آب گرم وسرد
در محیط هایی که تبادل حرارتی زیاد دارند بطور مثال ‏جایی که لوله با محیط بیرون ارتباط دارد یا روکار باشد.‏
‏۱۳-گرفتن دوش بجای وان
استفاده از وان به ۲۵۰ لیتر آب نیاز دارد . در صورتیکه با دوش به ‏‏۱۰۰ لیتر آب نیاز میباشد.‏
‏۱۴- استفاده از وسایل خانگی جدید کم مصرف
مانند فلاش تانک‏ توالت،ظرفشویی،لباسشویی،کولر و غیره.‏

توصیه هایی در مصرف آب در ساختمان های اداری:‏

‏۱.‏ استفاده از کولرهای کم آب بر
‏۲.‏ جابجایی کولرها به محل هایی که کمتر در معرض تابش آفتاب باشند
‏۳.‏ استفاده از سایه بان برای کولرهای آبی ‏
‏۴.‏ در صورت امکان استفاده از سیستم های سرمایش موضعی به جای سیستم های مرکزی
‏۵.‏ کنترل مصرف آب برای ظرفشویی و پخت و پز در اداراتی که رستوران دارند و نصب کنتور ‏برای این محل ها ‏
‏۶.‏ استفاده از گیاهان همخوان با اقلیم برای فضای سبز ادارات‏
‏۷.‏ استفاده از کودهای متراکم شده به جای فضولات حیوانی در فضای سبز
‏۸.‏ انتخاب زمان آبیاری گیاهان فضای سبز در اوایل روز یا شب
‏۹.‏ استفاده از کودهای گیاهی آلی برای باغچه ها
‏۱۰.‏ جلوگیری از نشت شیر آلاتی که امکان جایگزینی آنها با شیرهای کاهنده نیست
‏۱۱.‏ استفاده از درفشان (پرلاتور) برای کلیه شیرهای قدیمی
‏۱۲.‏ کاهش تعداد دفعات چمن زنی
‏۱۳.‏ تنظیم تیغه ماشین زنی در حالت ماکزیمم برای حفظ حد اکثر رطوبت خاک و در نتیجه ‏حداقل نیاز به آبیاری فضای سبز
‏۱۴.‏ کنترل سرریز و نشت فلاش تانک ها
‏۱۵.‏ کنترل نشت شیر آلات و اتصالات
‏۱۶.‏ عدم آبیاری باغچه ها در روزهای بارانی
‏۱۷.‏ سعی در پرورش گیاهان مشابه از لحاظ نیاز آبی در کنار باغچه ها زیرا به زمانی یکسان برای ‏آبیاری نیاز دارند.‏
‏۱۸.‏ وجین علف های هرز فضای سبز تا از آب و مواد مغذی استفاده نکنند
‏۱۹.‏ خودداری از کاشتن گیاهان تزئینی و نصب فواره هایی که آب را در هوا پخش می کنند.‏
‏۲۰.‏ از شست و شوی وسایل نقلیه با آب شرب جلوگیری شود.‏
‏۲۱.‏ برای شیرهای معمولی حداقل درفشان نصب گردد.‏
‏۲۲.‏ کلیه لوله ها با توجه به شرایط آب و هوایی عایق کاری گردد تا در تایستان برای رسیدن به ‏آب سرد مقدار زیادی آب هدر داده نشود و در زمستان برای رسیدن به آب گرم
‏۲۳.‏ محل قرار گرفتن آب گرمکن در آبدار خانه با محل مصرف حد اقل باشد.( به علت ‏جلوگیری از هدر رفتن آب سرد داخل لوله)‏
‏۲۴.‏ از سر دوش های کاهنده برای دوش ها استفاده شود.‏

توصیه هایی جهت بهینه سازی مصرف در مکان های نظامی و انتظامی (پادگان و غیره)‏:

‏۱.نصب تجهیزات و شیر آلات (فلاش تانک ها،پرلاتور ها ،شیرهای پدالی و غیره)‏
‏۲.جدا سازی آبیاری فضای سبز از آب شرب و استفاده از آبیاری قطره ای ،بارانی و تغییر زمان ‏آبیاری از روز به شب جهت جلوگیری از تبخیر آب در روز
‏۳.کاشت گیاهان با مصرف آبی کم و سازگار با محیط های کم آب در فضای سبز
‏۴.استفاده از سیستم کارواش جهت شستشوی وسایل نقلیه و غیره در داخل پادگان
‏۵.استفاده از مخزن ذخیره جهت انتقال آب مصرفی در اوج مصرف با سایر ساعت ها
‏۶.جدا سازی انشعابات ساختمان های مسکونی از آب مصرفی پادگان
‏۷.استفاده از سایه بان برای کولر جهت جلوگیری از تبخیر آب
‏۸.عایق بندی لوله هایی که در معرض محیط قرار دارند
‏۹.استفاده از سیستم های مکانیزه ظرف شویی در آشپز خانه با ظرفیت کامل
‏۱۰. استفاده از مایع ظرفشویی به صورت کف در سرویس های بهداشتی جهت جلوگیری از ‏مصرف آب زیاد
‏۱۱.انجام فعالیتهای تبلیغاتی در پادگان و تذکر در برنامه های صبحگاهی
‏۱۲.استفاده از شیوه های با حد اقل آب جهت نظافت اماکن و استفاده از جارو برقی و دستی قبل ‏از شستشو مکان مورد نظر با آب
‏۱۳.استفاده از ماشین لباسشویی استاندارد و با ظرفیت کامل جهت شستشوی لباسهای سربازها به ‏جای شستشوی مستقل و دستی فعلی
‏۱۴.بکار گیری سیستم های تصفیه جهت استفاده مجدد از پساب خروجی برای آبیاری فضای سبز

آلودگی آب مشکل بزرگی است. به طوری که نتایج پژوهش پیرامون آن از صدها بلکه هزاران مقاله ، مجله و کتاب تجاوز می‌کند.

بنظر شما چه کسانی مشکل آلودگی آب را بوجود می‌آورند؟

چه کسانی بهای تمیز کردن آب را خواهند پرداخت؟

در نوامبر سال ۱۹۸۶ بر اثر ریزش موادی شامل جیوه و انواع مواد آلی سمی مانند آفت کشها در رودخانه راین ، تمام آبزیان از شهر بال سوئس تا ساحل هلند کشته شدند. در سالهای اخیر با غرق شدن تانکرهای بزرگ نفتی اقیانوس پیما یا به گل نشستن آنها آسیب هایی به حیات دریایی وارد آمد.

در سال ۱۹۸۳ بر اثر ۱۱۰۰۰ واقعه آلوده کننده در حدود ۱۲۰ میلیون لیتر مواد آلوده کننده در آبهای ایالات متحده تخلیه شده است.

تعریف آلودگی آب

در سال ۱۹۶۹ برای آلودگی آب تعریفی ارائه داد: آلودگی آب عبارت است از افزایش مقدرا هر معرف اعم از شیمیایی ، فیزیکی یا بیولوژیکی که موجب تغییر خواص و نقش اساسی آن در مصارف ویژه‌اش شود.

عوامل آلوده کننده آب

آب یکی از مهمترین و بنیادی‌ترین عامل حیات موجودات زنده است از این نظر جلوگیری از آلودگی آب نیز به همان نسبت مهم و مورد توجه می‌باشد عوامل آلوده کننده آب بسیار گوناگون‌اند و می‌توانند هم منابع آب های زیرزمینی و هم آبهای سطحی را آلوده کنند.

عوامل آلوده کننده آبهای زیرزمینی :

کانیهای موجود در معادن سطحی که در اثر تغییر و تبدیل به عامل آلوده کننده مبدل می‌شود. مثلا آب جاری سطحی ( حاصل از باران و …) هنگام عبور از معادن زغال سنگ ، دی‌سولفید آهن « II» ( پیریت ) همراه با زغال سنگ را در خود حل کرده و سپس در اثر واکنش ، هوا آنرا به اسید سولفوریک تبدیل می‌کند. اسید حاصل ضمن عبور از لایه‌های مختلف مخازن زیرزمینی ، موجب آلوده شده آن می‌شود.جمع شدن فاضلابهای شهری بویژه اگر در یک حوزه آهکی و یا شنی وارد شوند از آن که در معرض باکتریها قرار گیرند و تجزیه شوند، مستقیما و براحتی به مخازن زیرزمینی نفوذ پیدا کرده و موجب آلوده شدن آنها می‌شود.

ضایعات رادیواکتیوی : یکی از عوامل آلوده کننده مهم منابع آبی زیرزمینی است که امروزه یکی از راههای رفع آنها که در حقیقت مشکل بزرگی برای صاحبان تکنولوژی هسته‌ای نیز به شمار می‌رود دفن آنها در زیر زمین است علاوه بر دفن ضایعات رادیواکتیو در زیر زمین ، همه انفجار های هسته‌ای زیر زمینی نیز موجب آلوده شدن آب های زیرزمینی می‌شود.

ضایعات رادیواکتیوی : یکی از عوامل آلوده کننده مهم منابع آبی زیرزمینی است که امروزه یکی از راههای رفع آنها که در حقیقت مشکل بزرگی برای صاحبان تکنولوژی هسته‌ای نیز به شمار می‌رود دفن آنها در زیر زمین است علاوه بر دفن ضایعات رادیواکتیو در زیر زمین ، همه انفجار های هسته‌ای زیر زمینی نیز موجب آلوده شدن آب های زیرزمینی می‌شود.

عوامل آلوده کننده آبهای سطحی:

آلوده کننده‌های صنعتی:
بسیاری از ضایعات صنعتی به آبزیان زیانهای جدی می‌رسانند. این ضایعات برای خنثی شدن مقدار زیادی از اکسیژن محلول در آب را به مصرف رسانیده و موجب کاهش اکسیژن مورد نیاز برای آبزیان می‌شود و تهدید به مرگ می‌کنند. از طرف دیگر بسیاری از خود این ضایعات سمی بوده و موجب مسمومیت آبزیان می‌شوند مانند فلزات سنگین ، جیوه ، سرب ، مس و غیره.

وارد شدن ترکیبات فسفردار و نیتروژن‌دار در آب موجب رشد جلبک‌هائی می‌شود که ضمن ایجاد بو و مزه غیر طبیعی آب ، اکسیژن آب را مصرف کرده و باعث کاهش میزان آن و بروز صدمات و تلفات آبزیان می‌شود.

فاضلاب خانگی:

کلیه پاک کننده‌ها که وارد آبهای سطحی می‌شوند ترکیباتی را در آبها وارد می‌کنند که اگر خنثی نشوند و یا توسط میکرو اورگانیسم‌ها تجزیه و تخریب نشوند بصورت سمی مهلک زیان بسیاری برای آبزیان ببار می‌آورند.

حشره کشها ، سموم دفع آفات نباتی و کودهای شیمیایی:

که از ضروریات توسعه کشاورزی است نا خواسته موجب آلودگی آبهای سطحی می‌شوند. مانند ددت DDT را نام برد.

آب در زندگی بشر اهمیت بنیادی دارد. از اینرو آب را مایه حیات گویند. در روز گرم تابستان وقتی شیر آب قطع می شود ، ضرورت وجود آب در زندگی انسان نمایان می گردد. انسان می تواند بدون غذا چند روزی را بگذراند ، اما بدون آب به زودی از پا در می آید.

• آیا می توانید روزی را تجسم کنید که آب نداشته باشید؟
• آیا آب را به بطور سالم و در حد نیاز استفاده می کنید؟
• آیا آب به اندازه کافی و در همه جا در دسترس بشر هست؟
• برای استفاده مطلوب از آب چه کار باید کرد؟ و غیره

موقعیت جهانی آب

مقدار آب موجود در کره زمین تقریبا ثابت بوده است. این آب به مصارف آشامیدن ، کشاورزی ، صنعت و … می رسد و زندگی بشر را بهبود می بخشد. اگر کره زمین از فضا روئیت شود ، رنگ طبیعی آن آبی دیده می شود یعنی کره ای که بیشتر سطح آن را آب پوشانده است. یعنی بخش اعظم سطح زمین را اقیانوس‌ها و دریاها فرا گرفته اند. از نقطه نظر حجم و اندازه ، در حدود ۹۷٫۲%از آبهای موجود در جو زمین و آب موجود در خاکها و آبهای زیرزمینی می باشند.

آب شیرین

انسان برای انجام فعالیت هایش به آب شیرین نیاز دارد. آب شیرین ، یعنی آبی که میزان نمکهای آن بسیار کم باشد. آب اقیانوس ها و دریاها شور هستند و استفاده از آنها نیازمند تصفیه کردن آنهاست که این امر به احداث مرکز تصفیه خانه آب با مکانیزم های پیشرفته تصویه نیاز دارد. هزینه بالای این امر سبب شده که انسان به آب های شیرین موجود در خشکیها و اتمسفر زمین قانع باشد. حجم آب شیرین در جهان بسیار کم و در حدود ۲٫۸% از حجم کل آب جهان است. برای مصرف آب شیرین اندک موجود در جهان محدودیت هایی هم وجود دارد ، زیرا مقداری از آبهای شیرین جهان به شکل یخ در یخچالهای قطبی و کوهستانی قرار دارد که به این صورت قابل بهره برداری نمی باشند. اما انسان به آبهای شیرین موجود در رودها ، دریاچه ها ، و آبهای زیرزمینی دسترسی دارد. البته آبهای زیرزمینی که در لایه‌های داخلی زمین موجود هستند ، لازمه دسترسی به آنها مسائلی همچون اکتشاف ، حفر چاه ، کانال کشی ، و به کار بردن دستگاههای پمپ آب ، ایجادتاسیسات و لوله کشی را در پی دارد.

گردش طبیعی آب

آبهای موجود در زمین همواره در حال تغییر شکل هستند. این آبها ، حالات مایع ، جامد و گاز به خود می گیرند ، جلوه‌های طبیعی آب بسیار وسیع است. مقداری از آن در زمین نفوذ کرده و آبهای زیرزمینی را تشکیل می دهد. قدری از آن هم در درون شاخه‌ها ، برگ‌ها ، تنه و ریشه درختان ذخیره می شود. آیا جلوه های دیگری از آب هم می شناسید؟

آب موجود در اتمسفر زمین بر اثر گردش طبیعی آن هر ۹ روز یک بار بین آسمان و زمین جابجا می شود. در هر سال این عمل چندین مرتبه تکرار می شود. حجم آبی که در هر سال به وسیله گردش آب در طبیعت فراهم می شود ، در حدود ۴۰۰۰۰ کیلومتر مکعب است. انسان با تکنولوژی امروزی می تواند ۲۵۰۰۰ کیلومتر مکعب آنرا مورد بهره برداری قرار دهد. ریزش های جوی در همه جای سیاره زمین یکسان نیست و در برخی جاها بارندگی بیشتر از سایر مکانهاست.

وضعیت آب های ایران

با توجه به قرار گرفتن ایران در نواحی خشک و بیابان ، مقدار بارندگی و حجم آبهای ایران کافی نیست. و ریزش های جوی نیز بطور یکنواخت صورت نمی گیرد. میانگین بارندگی سالانه در جهان در حدود ۸۰۰mm تبخیر واقعی و ۹۰۰mm تبخیر بالقوه می شوند. کشور ایران با اینکه ۱٫۱% از مساحت خشکی های جهان را داراست ، فقط ۰٫۳۴۵% از آبهای موجود در خشکیهای جهان را در اختیار دارد. از سوی دیگر در اغلب مناطق ایران ، ریزشهای جوی بصورت محلی و فصلی است که نیاز چندانی به آب برای کشاورزی در پاییز و زمستان نیست ، همچنین بارندگی به طور یکنواخت در کشور توزیع نمی شود.

محدودیت منابع آب و توزیع فصلی نامناسب بارندگی دال بر این است که بایستی منابع آبهای موجود سطحی و زیرزمینی را به خوبی شناسای و مطالعه کرده و با برنامه ریزی دقیق ، بهره برداری صحیح از آنها صورت گیرد. البته مردم ایران از اول با این مشکل مواجه بوده اند و با حفر قنات و کاریز ، بهره برداری از آبهای زیرزمینی را ابداع کرده اند. با احداث سد و بندهای متعددی نیز آبهای سطحی را مورد استفاده قرار می دهند.

آنچه باید بدانیم

• حجم آبهای شیرین قابل استفاده توسط انسان بسیار محدود است.
• میزان بارندگی سالانه ایران بسیار کمتر از میانگین بارندگی جهانی است.
• پراکندگی بارش در همه جای ایران یکسان نیست و بیشتر بارندگی در زمان نامناسب برای کشاورزی صورت می گیرد.
• برای بهره برداری صحیص از منابع آب بایستی ابتدا منابع را خوب شناخته و بر روی آنها برنامه ریزی دقیق انجام داد.

 

مسئله آب و بحران کم‌آبی موضوعی نیست که تنها به امروز و دیروز و امسال و سال بعد محدود شود؛
موضوعی است که حداقل در سال‌های اخیر بسیار درباره آن خوانده یا شنیده‌ایم؛
بحرانی که برای مدیریت آن همه ما در آن سهم داریم و باید برای حفظ این سرمایه بکوشیم.

فقط یک لیوان آب

هر کدام از ما در طول روز معمولا ۳بار باید وضو می‌گیریم.
در طول انجام هر کدام از مراحل وضو می‌توانیم شیر آب را ببندیم که هدر نرود. بعضی‌ها فکر می‌کنند که با بستن شیرآب یا به طور کل لمس کردن هر چیز مرطوبی وضوی آنها باطل می‌شود.
در رساله غالب مراجع، هیچ اشاره‌ای به این نکته نشده است؛
این یعنی اینکه درصورت بستن شیر آب بین مراحل وضو، وضو باطل نمی‌شود. شما می‌توانید بعد از ریختن آب روی دست‌ها شیر آب را ببندید و بقیه مراحل وضو را انجام دهید. مورد مشابه دیگر مصرف آب هنگام مسواک زدن است.
متأسفانه خیلی از افراد هنگام مسواک زدن از شروع تا پایان آن، شیر آب را باز می‌گذارند در حالی که برای این کار هم یک لیوان آب کافی است.

مصرف چندباره

همه ما بدون شک قبل از مصرف سبزی‌ها و میوه‌ها آنها را با‌آب می‌شوییم. بدیهی است در این شست‌وشوها معمولا مقادیر قابل توجهی آب مصرف می‌شود.
علاوه بر این به ما یاد داده‌اند که باید سبزی‌ها و میوه‌ها در چند مرحله شسته شوند که یکی از مراحل آن با مواد شیمیایی و ضد‌عفونی‌کننده‌ است. ولی بقیه مراحل شست‌وشوی این مواد خوراکی باید با آب و بدون افزودنی انجام شود.
اگر شما که زحمت اینگونه شست‌وشوها را بر عهده دارید از ظروف به جای سینک ظرفشویی استفاده کنید، می‌توانید در مصرف آب به مقدار قابل توجهی صرفه‌جویی کنید. ضمن اینکه با این کار، بعد از شست‌وشوی میوه‌ها وسبزی‌ها، مقداری آب گل آلود دارید که می‌توانید برای آب دادن به باغچه و ریختن در گلدان‌ها استفاده کنید.
یکی دیگر از مواردی که برای مصرف چند باره می‌توان به آن اشاره کرد، آب مواد پخته شده و به تعبیری آب غنی شده است؛ موادغذایی‌ای که در آب پخته می‌شوند،
مانند حبوبات و مواد پروتئینی و گوشت. این مواد حین پخته شدن، مقادیری از خواص خود را به آب می‌دهند. شما می‌توانید بعد از سرد شدن این آب هم آن را به گلدان‌ها داده یا در باغچه بریزید. با کمی تدبیر و تفکر می‌بینید که برای آب دادن به گلدان‌های خانه خود هر روز لازم نیست از آب آشامیدنی خالص استفاده کنید.

باید خودمان دست به‌کار شویم

ماشین‌های لباسشویی و ظرفشویی ۲ماشینی هستند که در کنار بقیه وسایل در آشپزخانه‌های ما جا خوش کرده‌اند و در انجام امور مربوط به منزل به خانم‌ها کمک می‌کنند.
حتما توجه داشته باشید که این ماشین‌ها را تا تکمیل‌شدن ظرفیت، مورد استفاده قرار ندهید. مثلا اگر ماشین لباسشویی ۵کیلو ظرف دارد تا تکمیل‌شدن ظرفیت، آن را روشن نکنید.
با توجه به اینکه ماشین لباسشویی میزان آبی که مصرف می‌کند براساس ظرفیت کامل آن است، درصورتی که کمتر از ظرفیت مورد نظر در آن لباس ریخته شود،
باز به همان اندازه آب مصرف می‌کند. این موضوع در مورد ماشین‌های ظرفشویی هم صدق می‌کند.

رئیس پژوهشکده عمران، آب و محیط زیست گفت: سرانه مصرف آب ایران ۲ برابر استاندارد جهانی است لذا بایستی حتی نسبت به بحث آب مجازی نیز حساس باشیم.

 “نعمت حسنی” رئیس پژوهشکده عمران، آب و محیط زیست و استاد دانشگاه شهید بهشتی در نشست تخصصی توانمندی‌های داخلی تولید و کاربرد انواع لوله در بخش آب کشور در سالن همایش‌های وزارت نیرو با بیان این مطلب که متوسط بارش‌های کشور از ۲۴۰ میلیمتر به ۲۲۰ میلیمتر تقلیل یافته است، افزود: به همین خاطر ۱٫۳ مساحت کشور دارای آب، ۱٫۳ در شرایط نیمه خشک و ۱٫۳ مابقی مساحت کشور در شرایط آب و هوایی خشک قرار دارد.

وی میزان حجم بارش‌های جوی را ۴۰۰ میلیارد متر مکعب ذکر کرد و افزود: از این میزان ۷۰ درصد برابر ۲۸۰ میلیارد مترمکعب تبخیر می‌شود و پیش بینی می‌شود تا پایان قرن ۲۱ میزان نزولات جوی با توجه به افزایش اثرات گازهای گلخانه ای و تغییر اقلیم به کمتر از ۱۸۰ میلیمتر برسد.

حسنی با اشاره به اینکه ما با خشکسالی مواجه نیستیم بلکه با خشک قرنی مواجه ایم و بایستی صرفه جویی در قطرات آب را مد نظر داشته باشیم، اظهار داشت: با تمام این کمبودها، سرانه مصرف آب ایران ۲ برابر استاندارد جهانی است لذا بایستی حتی نسبت به بحث آب مجازی نیز حساس باشیم.

وی از ژاپن به عنوان اولین وارد کننده آب مجازی جهان یاد کرد و با بیان اینکه ما باید در این موارد تلاش کنیم تا بهترین الگو در زمینه مصرف و استفاده از آب شرب باشیم، تصریح کرد: استفاده از پساب در صنعت می‌تواند نقش اساسی را ایفا کند ولی متاسفانه در کشور ما، فقط از یک میلیارد متر مکعب از ۳۰ میلیارد متر مکعب پساب موجود استفاده می‌شود.

رئیس پژوهشکده عمران، آب و محیط زیست با اشاره به اینکه فاصله بین هزینه آب تمام شده و پولی که از مشترک اخذ می‌شود بسیار زیاد است، تصریح کرد: این موضوع می‌تواند مدل‌های تأمین مالی را به مخاطره انداخته و پروژه‌ها را با شکست مواجه کند.

وی با اشاره به اینکه قیمت آب در ترکیه ۱۳ برابر، کانادا ۱۹ برابر، دانمارک، فرانسه و اروپا تا ۳۱ برابر قیمت آب در ایران است، افزود: قیمت آب در کشور حداقل بایستی ۳ تا ۴ برابر قیمت کنونی باشد، زیرا قیمت بنزین به آسانی افزایش می‌یابد، قیمت آب معدنی به سهولت افزایش می‌یابد ولی قیمت آب شهری همچنان ثابت است.

نعمت حسنی با اشاره به اینکه کمبود منابع اعتباری می‌تواند صدمات جدی به بدنه آب کشور وارد کند، گفت: میزان متوسط آب بدون درآمد در کشور ما ۳۰ درصد است که با قیمت تمام شده ۱۵۰۰ تومان برای هر متر مکعب آب، ۳۶۰۰ میلیارد تومان خسارات آب هدر رفته به کشور تحمیل می‌شود.

وی با اشاره به اینکه میزان پرت آب در شهرهای بزرگ و مهم کشور ژاپن مانند توکیو ۳ درصد و در سایر نقاط آن نیز کمتر از ۶ درصد است، تصریح کرد: میزان آب بدون درآمد و هدر رفته در شهرهای جنوبی ما بسیار بالاست.

استاد دانشگاه شهید بهشتی با بیان این مطلب که آب، انتقال آب، تصفیه و توزیع آن و همچنین استفاده از پساب برای کشور بسیار حیاتی است، افزود: به دلیل داشتن سه اقلیم تر، نیمه خشک و خشک در کشور و نیاز آبی این مناطق، انتقال بین حوضه ای، نشت آب، آبربایی قابل توجه و عمر کوتاه برخی لوله‌ها سبب شده تا سالانه هزینه بالایی را بپردازیم.

وی تاکید کرد: استفاده از لوله در بخش انتقال آب نیاز به بررسی نوع خط لوله، نوع اجرا و شرایط توپوگرافی منطقه دارد.

حسنی کیفیت نامناسب بعضی لوله‌ها، عدم رعایت استانداردهای لازم، عدم بازرسی دقیق، عدم آموزش کافی و مناسب بازرسان، عدم آشنایی جامع کشاورزان با انواع لوله و کاربرد آن را از عمده چالش‌های این بخش دانست و اضافه کرد: در خصوص اجرا و نصب لوله‌ها با مشکلاتی همچون مشکل پوشش در محل، پوشش در جوشکاری، پوشش در انعطاف پذیری زیاد و دوپهن شدگی در اجرا مواجه هستیم.

وی با تاکید بر اینکه پوشش لوله نبایستی تأثیر منفی بر آب داشته باشد، افزود: لوله‌ها بایستی در برابر سیل، زلزله، رانش زمین و آسیب‌های عمدی مقاوم باشند و کمترین آسیب را به محیط زیست برسانند.

رئیس پژوهشکده عمران، آب و محیط زیست و استاد دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه زلزله دارای اثرات استاتیکی و دینامیکی است و لوله‌ها تابع رفتار خاک هستند لذا بایستی در مقابل اثرات زلزله و رانش زمین مقاوم باشند، گفت: در تأمین لوله بایستی عمر مفید و طولانی لوله و صرفه اقتصادی نیز مد نظر قرار گیرد.

کل آب موجود در کره زمین ۱۳۸۶ میلیون کیلومتر مکعب است، که در سه لایه : اتمسفر (بالای زمین ) ، بیوسفر یا زیست کره (روی زمین) ، لیتوسفر یا سنگ کره (زیرزمین) ، دیده می شود.

اتمسفر: در لایه بالایی یا اتمسفر، ابرها، جلوه وجود آب هستند. این آب ناشی از حرکت رطوبت ، تراکم و تبرید است . آب به صورت رطوبت حتی در هوای صاف و بدون ابر هم وجود دارد که به علت تبخیر از لایه سطحی اقیانوس ها سطح خاک و تبخیر تعریق گیاهان بدست می آید.۹۰% از تبخیر جهان تنها از سطح اقیانوس ها صورت می گیرد جنگلهای جهان حدود ۸% از رطوبت را به وجود آورده و بقیه از سایر سطوح حاصل می شود. این چرخه ، مداوم ادامه دارد و حجم آن ثابت است .آبهای موجود در اتمسفر را معادل ۱۲ هزار و ۹۰۰ کیلومترمکعب تخمین زده اند که معادل یک هزارم کل آب موجود در جهان است. این مقدار آب اگر به یک باره فرو ریزد می تواند کل سطح کره زمین، که حدود ۵۱۶ میلیارد کیلومتر مربع است را در یک لایه به ارتفاع ۵/۲ سانتیمتری، بپوشاند.

روی کره یا آب های سطحی:

آبهای سطحی دنیا حدود یازده میلیون و ۶۳۰ هزار کیلومتر مکعب است . حجم آبهای شیرین کره زمین معادل ۳۵۰۳۰ هزار کیلومتر مکعب بوده که ۲ هزار و ۱۲۰ کیلومتر آن در رودخانه ها جاری و ۱۰۲ هزار کیلومتر مکعب آن در دریاچه ها و باتلاق های محصور در خشکی ها هستند. ۲ درصد از این آب ها تنها در یک دریاچه به نام بایکال و ۲۰ درصد در دریاچه های ۳گانه آمریکا، هورون، میشیگان ، سوپریور و بقیه در دریاچه های پراکنده جهان در فنلاند، روسیه، سوئد، آلمان، سوئیس ، آفریقا و … پراکنده اند. سهم ایران برای دریاچه های بختگان با وسعت با وسعت ۶۱۰ کیلومتر مربع فقط معادل ۹۱۵% کیلومتر مکعب ، برای دریاچه های گهر ۶ هزارم کیلومترمکعب، دریاچه تار ۷ هزارم کیلومترمکعب و دریاچه ارومیه ۵۰ کیلومترمکعب است. ملاحظه می شود که چه حجم ناچیزی از آبهای دریاچه ای جهان، در کشور ایران وجود دارد.آبهای سطحی که قسمتی از آبهای تجدیدشونده هستند در رودخانه های بزرگ، کوچک، دره ها و درز و شکاف کوهها وجود دارد.از میزان آب تجدیدشونده قابل استحصال در سطح جهان سالانه حدود ۵۵ درصد برای منظورهای مصرفی و غیرمصرفی استفاده می شود و بر طبق بررسی های انجام شده ظرف ۳۰ سال آینده این رقم تا حداکثر ۶۵ درصد منابع آب تجدیدشونده قابل افزایش است .همانطور که ذکر شد حجم آب اقیانوسها معادل ۱۳۳۸ میلیون کیلومتر مکعب یا ۵/۹۷% از کل آب جهان است . آب اقیانوسها در حوالی مصب رودخانه های بزرگ شیرین تر بوده و کیفیت آب و درجه شوری آن در نواحی دورتر بدتر می شود. به عنوان نمونه شعاع تأثیر جریان های ورودی از رودخانه آمازون تا ۳۰۰ کیلومتری مصب آن کاملا مشخص بوده و به وضوح دیده می شود.علاوه بر این ، در داخل اقیانوسها، جریانهای قوی رودخانه ای وجود دارد که می توان آنها را رودخانه های جاری در اقیانوس نامید. این جریانات که میلیاردها مترمکعب آب در اقیانوس جابجا می کند، در چرخه هیدرولوژی و تغییر کیفیت آب در اقیانوسها بسیار مؤثرند. بزرگترین آن جریان عظیم کوروشیو در سواحل ژاپن ، است که روزانه مساحتی در حدود ۴۰ تا ۱۲۱ کیلومتر را طی می کند. سرعت این جریان معادل ۸/۴ تا ۴/۱ کیلومتر در ساعت یا معادل حداکثر ۳۳/۱ متر در ثانیه است . قابل توجه است که سرعت سیلاب در جریانهای رودخانه ای ، حدود ۲ تا ۵/۲ متر در ثانیه است.

لیتوسفر یا سنگ کره:

در داخل لیتوسفر نیز بالغ بر ۲۳ میلیون و ۴۰۰ هزار کیلومتر مکعب آب وجود دارد که تقریبا ۴۶% آن آب شیرین و ۵۴% آن آب شور است . به عبارت دیگر حدود ۱۰ میلیون و ۵۳۰ هزار کیلومتر مکعب آب زیرزمینی شیرین و ۱۲ میلیون و ۸۷۰ هزار کیلومتر مکعب آب شور، وجود دارد.
• آب های سطحی که کمتر از ۱۰۰۰ میلیگرم در لیتر مواد حل شده داشته باشند آب شیرین نامیده می شوند. کل آبهای شیرین دنیا ۳% از کل آبهاست . بنابراین بنظر می رسد که این مقدار آب شیرین نسبت به کل آب جهان در حد چند قطره بزرگ بیشتر نباشد!با همه این موارد، بارندگی و ابعاد فراگیر آب و همچنین توزیع منابع و مصارف آب در دنیا، یکنواخت نبوده و توزیع نامناسب مکانی و فصلی بارزی دارد. بعضی از کشورها آب تجدیدشونده بسیار بالایی دارند و بعضی دیگر از کمبود آب در رنج هستند. جزایر گرینلند در شمال غرب کانادا، ایالت آلاسکای آمریکا و گینه فرانسه به ترتیب با سرانه ای معادل ۸۵۷/۸۶۷/۱۰ مترمکعب ، ۱۶۸/۵۶۳/۱ مترمکعب و ۱۲۱/۸۱۲ مترمکعب بالاترین و کویت، نوار غزه، امارات و جزیره باهاماس و قطر به ترتیب با سرانه ای معادل ۱۰ مترمکعب، ۵۲ مترمکعب ، ۵۸ مترمکعب ، ۶۶ مترمکعب و ۹۴ مترمکعب کمترین آب تجدیدشونده را دارند.علاوه بر عوامل فوق این کمبود آب در اثر رشد جمعیت، افزایش مصارف بخش های مختلف به وجود آمده است. به عنوان مثال سرانه آب تجدیدشونده کشور ایران از ۴۰ سال قبل تاکنون از ۱۷ هزار مترمکعب در سال به ۱۹۹۰ مترمکعب کاهش یافته است . این مقوله تقریبا در تمامی سطح جهان دیده می شود. به طوری که تنشهای اجتماعی بعدی جهان را در میزان دسترسی به آب کشورها پیش بینی می کنند.سازمانهای بین المللی و از جمله کمیسیون ملی توسعه پایدار به طور کلی و حسب گزارشهای ملل مختلف جهان را از نظر میزان منابع تجدیدشوند و تواناییهای آنها برای تجهیز منابع مالی به چهار دسته مشخص زیر تقسیم شده است:

– کشورهای با درآمد سرانه بالا و تنش آبی کم
– کشورهای با درآمد بالا و تنش آبی زیاد
– کشورهای با درآمد کم و تنش آبی کم
– کشورهای با درآمد کم و تنش آبی زیاد

به این ترتیب بعضی از کشورهای خاورمیانه و آفریقا که در دسته چهارم طبقه بندی مذکور قرار دارند، اولین قربانیان بحران آب در جهان محسوب خواهند شد.علت کاهش سرانه ها افزایش جمعیت دنیاست که در طول قرن بیستم از ۲ میلیارد نفر به حدود ۶ میلیارد نفر رسیده است و پیش بینی می شود تا سال ۲۰۲۵ به بیش از ۸ میلیارد نفر بالغ شود با نرخ رشد موالید سه نفر در ثانیه). افزایش جمعیت از یک طرف و کاهش سرانه مصرف آب شیرین از طرفی دیگر شرایطی را فراهم آورده است که منابع آب شیرین از یک منبع تجدیدشونده به یک منبع نیمه تجدیدشونده و میرا تبدیل شود. در حالی که ۷۳ درصد جمعیت دنیا در کشورهای آفریقایی و آسیایی متمرکز است ، سهم این دو قاره از منابع آب تجدیدشونده دنیا تنها ۴۷ درصد می باشد و قاره آسیا که ۶۰ درصد جمعیت دنیا در آن ساکن هستند، ۳۶ درصد از منابع آب تجدیدشونده جهان را دریافت می کند یا حوزه آبریز رودخانه آمازون که ۱۴ درصد منابع آب تجدیدشونده دنیا را شامل می شود، فقط ۴/۰ درصد جمعیت جهان را در برمی گیرد. مطالعات نشان می دهد که تا ۱۹۹۴ ، ۸۰% از مردم آسیا و اقیانوسیه و ۸۸ درصد از مردم آسیای غربی و ۸۰ درصد مردم آمریکای لاتین و حوزه دریای کارائیب و تنها ۴۶% مردم آفریقا به آب شرب سالم دسترسی داشته اند که می توان گفت تقریبا معادل ۱/۱ میلیارد نفر از مردم جهان از دسترسی به آب سالم محرومند. در طی سالهای ۱۹۹۰ تا ۱۹۵۰ جمعیت و مصارف آب در سطح دنیا ۲ برابر شده است و سهم مصارف شرب و صنعت از ۲۰ درصد کل مصارف به بیش از ۳۰ درصد رسیده است . در سال ۱۹۵۰ تنها ۸۳ شهر با جمعیت بیش از یک میلیون نفر در سطح دنیا وجود داشت در حالی که در سال ۱۹۹۵ این تعداد به ۲۸۰ شهر رسیده است . این امر باعث شده که سالانه حدود ۲ میلیون هکتار از سطح اراضی آب به دلایل مختلف کاسته شده و پیش بینی می شود رشد خالص اراضی آبی در آینده احتمالا منفی شود.سطح آب زیرزمینی نیز در مناطق وسیعی از دنیا به طور مستمر در حال افت است . سطح زیرکشت غلات به ازای هر نفر در سال از رقم ۲۴/۰ هکتار در سال ۱۹۵۰ به ۱۲/۰ هکتار در سال ۱۹۹۶ کاهش پیدا کرده است . اراضی آبی ۱۶ درصد اراضی زیر کشت دنیا را تشکیل می دهند، در حالی که ۴۰ درصد مواد غذایی دنیا را تولید می کنند. این موارد پی آمد اجتماعی و اقتصادی گوناگونی را به دنبال دارد.بیماریهای ناشی از آب نیز ۸ درصد کل بیماری ها را در کشورهای در حال توسعه تشکیل می دهند که نشان می دهد سالانه حدود ۲ میلیارد نفر در جهان به نوعی تحت تأثیر بیماری های ناشی از آب قرار می گیرند. گزارش ها نشان می دهد که سالانه حدود ۴ میلیون نفر از کودکان جان خود را بدین لحاظ از دست می دهند. این در حالیست که سهم سرانه تجدیدشونده و سهم سرانه مصرف، روزبه روز کمتر شده و در عوض میزان پس آب ها و آب های آلوده ، حجم منابع آب قابل دسترس، ذخیره سدها به علت رسوب گذاری ، عمر مفید شبکه های آب شرب شهری و فرسودگی شبکه های انتقال آب و غیره مشکلات جدید و جدیدتری را به وجود می آورند.