مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران از کاهش ۷۰ درصدی آب ورودی به برخی سدهای کشور خبر داد و گفت: باید مراقبت های ویژه‌ای را در منابع آبی کشور اعمال کنیم.
محمد حاج رسولیها مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران با اشاره به اینکه از ابتدای سال آبی جاری، کشور از بارش های خوبی برخوردار نبوده است، گفت: در روز ۱۴ فروردین عدد بارش های کشور سه رقمی شده و به ۱۰۰ میلیمتر رسیده است که در طول سال های گذشته بی سابقه بوده و کاهش ۵۰ درصدی نسبت به میانگین درازمدت دارد.
وی با تاکید بر اینکه باید مراقبت های ویژه‌ای را در منابع آبی کشور اعمال کنیم، افزود: وضعیت ورودی آب به سدهای کشور بسیار نامطلوب است، به طوریکه ورودی آب به سدها حدود ۳۶ تا ۳۷ درصد نسبت به سال گذشته کاهش داشته است و برخی از استان ها دارای شرایط بحرانی هستند که بایستی با حساسیت بیشتری آب موجود در آن استان ها مدیریت شود.
مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران با بیان اینکه هم اکنون مشکل اساسی در بسیاری از شهرها مسئله آب شرب است که بایستی تمهیدات خاصی را در این زمینه به کار گرفت، افزود: ورودی برخی از سدهای کشور نسبت به سال گذشته بیش از ۷۰ درصد کاهش داشته است و سدهای درودزن، ملاصدرا، زاینده رود، سدهای استان خوزستان،سدهای شمیل و نیان، سد دوستی، سد چاه نیمه‌ها و سد کوثر دارای شرایط بحرانی هستند.
حاج رسولیها با اشاره به برنامه های شرکت مدیریت منابع آب ایران در خصوص اجرای طرح های سازگاری با کم آبی، گفت: برای کمک به دبیرخانه کارگروه ملی سازگاری با کم آبی، پیشنهادات استان ها را جمع بندی و به دبیرخانه ای که در ستاد وزارت نیرو تشکیل می شود، ارائه خواهیم کرد و به عنوان بازوی فنی در پروژه های اجرایی در کنار این دبیرخانه بوده و با آن همکاری خواهیم کرد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای مرکزی؛ از ترویج کشت گلخانه ای برای مقابله با خشکسالی در استان خبر داد و گفت: کشت گلخانه ای به دلیل افزایش تولید محصول و کاهش قابل ملاحظه مصرف آب جایگزینی مناسب برای کشت های آب بر محسوب می شود. وی ادامه داد: با وجود خشکسالی و بحران آب در استان کشت گلخانه ای با هدف صرفه جویی در مصرف آب یک ضرورت جدی به حساب می آید.
آمره ای افزود: ضرورت برآورد دقیق نیاز آبی گیاهان، عدم استفاده مطلوب و وجود محدودیت منابع آب و نیاز فزاینده جامعه به غذای بیشتر، متنوع و مطلوب تر ایجاب می کند تا مهندسین آبیاری با اعمال شیوه های مدیریتی نوین اقدام به صرفه جویی در مصرف آب و افزایش بهره وری آن نمایند.
وی از طراحان و مدیران آبیاری و کشاورزان خواست در جهت افزایش بهره وری از آب کشاورزی اهتمام ورزند. در این ارتباط باید برنامه ریزی آبیاری براساس مقدار آب مصرفی گیاه تعیین شود. لذا مقدار آب مورد نیاز گیاه باید دقیقا برآورد شود تا مدیریت و برنامه ریزی صحیح آبیاری بر آن استوار شود.
بر اساس مطالعات انجام شده تا سال ۲۰۴۰، حدود ۳۳ کشور در وضعیت شدید کم آبی قرار خواهند گرفت که از این تعداد ۱۴ کشور از خاورمیانه در میان این کشورها وجود دارند و رتبه ایران در این لیست مرتبه سیزدهم است.
منابع آب شیرین کره زمین در حدود ۲.۵ درصد از کل منابع آب را به خود اختصاص داده است که با توجه به عواملی مانند رشد جمعیت و توسعه فعالیت‌های بشری، بحران آب بسیاری از کشورها را تهدید میکند.
علاوه بر این حجم آب موجود در زمین ۱.۴ میلیارد کیلومتر مربع تخمین زده شده که از این میزان را ۹۷.۵ درصد آب شور تشکیل داده، همچنین از این نظر کره زمین با عنوان “سیاره نمکی” یاد می‌شود چراکه از کل حجم آب موجود در کره زمین تنها ۲.۵ درصد آن شیرین است.
از سوی دیگر باتوجه به رشد فزاینده جمعیت و لزوم دسترسی به آب شیرین، پیش‌بینی شده که تا سال ۲۰۴۰ میزان جمعیت دنیا به بیش از ۹ میلیارد نفر خواهد رسید که این مساله نشان دهنده نیاز تامین آب کافی برای زندگی است.
این در حالی است که در حال حاضر میزان مصرف آب شیرین در کل دنیا حدود ۴۵۰۰ میلیارد متر مکعب تخمین زده می‌شود که از این رقم حدود ۷۰ درصد در بخش کشاورزی، ۲۰ درصد در بخش صنعت و ۱۰ درصد در مصارف عمومی شهری مصرف می‌شود، ضمن آنکه حدود دو دهم درصد از مصرف آب در بخش معدن مصرف می‌شود که در مقایسه با سایر مصارف بسیار پایین است.
متاسفانه علی رغم اینکه ایران یک کشور در زمره کشور های بی آب شناخته شده اما بر اساس رده‌بندی‌های جهانی کشور ایران در رده کشورهایی قرار می‌گیرد که بیشترین مصرف آب را در بخش کشاورزی دارد.
همچنین بر اساس آمار جهانی ایران سیزدهمین کشوری است که تا سال ۲۰۴۰ با بحران شدید بی آبی مواجه می شود، اما قبل از ایران بحرین کویت، قطر، سن مارینو و سنگاپور در اول لیست قرار گرفته اند و بعد از آن امارات، فلسطین اشغالی، عربستان صعودی، عمان، لبنان، و قرقیزستان با بحران بیشاری نسبت به ایران مواجه هستند.
بحران جهانی آب موضوعی غیر قابل انکار است و دیر یا زود تمام کشورهای جهان درگیر ایت بحران خواهد شد لذا بایستی از هم اکنون وضعیت منابع آبی در کل دنیا سرو سامان پیدا کند.
به طور متوسط هر انسان در روز نیاز به ۲۳۰۰ سی سی آب دارد. از این مقدار ۱۰۰۰ سی سی آن از آب موجود در مواد غذایی، ۱۰۰۰ سی سی از طریق نوشیدنی های مختلف و ۳۰۰ سی سی از اکسید شدن مواد تامین می شود. کارشناسان نوشیدن حداقل دو لیتر آب سالم و گوارا در روز را ضروری می دانند. جالب است بدانید که بدن ، به طور مرتب در معرض از دست دادن آب است. پوست بدن و ریه ها روزانه ۸۰۰ میلی لیتر ، مدفوع ۱۰۰ میلی لیتر و ادارا ۵۰۰ تا ۹۰۰ میلی لیتر آب را از بدن دفع می کنند.
میزان نیاز بدن انسان به آب سالم ، متفاوت است. این میزان بستگی به معیارهایی از قبیل سن، سطح فعالیت و محیط بستگی دارد. افراد سالم و طبیعی ، با از دست دادن کوتاه مدت آب بدن ، با مشکلات چندانی برخورد نمی کنند چراکه در این صورت کلیه ها حجم ادرار را کاهش می دهند و آب بدن را حفظ می کنند. افراد سالم وبالغ که روزانه سه هزار کالری مصرف می کنند، حداقل میزان آبی که باید بنوشند حدود ۳ لیتر است که می تواند از طریق نوشیدن آب سالم و یا انواع نوشیدنی ها و یا از طریق مواد غذایی تامین شود. البته برای کسانی که فعالیت بیشتری دارند ، مثل کشاورزان و سربازان ، این میزان بیشتر می شود.
وظایف آب سالم در بدن انسان
برای دانستن اهمیت آب در بدن انسان کافی است بدانیم که:
» %۸۳ خــون از آب تشکیل شده است.
» %۷۵ عـضـلات از آب تشکیل شده است.
» %۷۴ مــغز از آب تشکیل شده است.
» %۲۲ استخوانها از آب تشکیل شده است.
» %۲۵ چربیهای بدن از آب تشکیل شده است.
در مجموع %۷۲ حجم بدن انسان از آب تشکیل شده است.
فواید آب سالم و تصفیه شده در بدن انسان
• حفظ سلامتی و کارایی سلولهای بدن.
• به عنوان یک حلال بسیار قوی در بدن عمل می کند.
• رقیق سازی جریان خون برای سهولت جریان خون در رگ ها
• تنظیم درجه حرارت و خنک سازی بدن توسط تعرق.
• حفظ رطوبت غشای مخاطی واقع در دهان و ریه ها.
• روانکاری مفاصل و سیستم گوارشی.
• کاهش عفونت و ورم مثانه با شستشوی باکتریها از مثانه.
• کمک به هضم غذا و جلوگیری از یبوست.
• حمل مواد غذایی و اکسیژن به سلولها ی بدن.
• مرطوب کننده پوست، چشمها، دهان و مجاری تنفسی.
• به عنوان یک ضربه گیر در چشم،نخاع و کیسه آمنیوتی پیرامون جنین در شکم مادر.
• حمل و پاکسازی مواد زائد حاصل از متابولیسم درون بدن مانند اوره و دی اکسید کربن.
• تنظیم الکترولیتهای درون بدن مانند سدیم و پتاسیم
• افزایش انرژی بدن.
• افزایش عملکرد فیزیکی و ذهنی .
• زدودن سموم از بدن.
• کمک به کاهش وزن
• کاهش سردرد و سرگیجه های روزمره.
• نوشیدن آب کافی از ایجاد عارضه های پوستی مانند اگزما، پسوریازیس، خشکی و چین و چروک پوست پیشگیری میکند.
عوارض کم آبی در بدن
عدم نوشیدن آب کافی در بدن عوارض زیر را به دنبال دارد:
• سردرد
• رخوت و بی حالی
• واکنش های ذهنی کند و عکس العمل ضعیف.
• خشکی مخاط بینی
• خشکی و ترک خوردگی لب ها
• ادرار زرد رنگ و تیره رنگ
•ضعف و رخوت و خستگی
• عدم تمرکز کافی
سطح سلامتی خانواده خود را ارتقا دهید.
با توجه به نکات ذکر شده ، نقش آب در زندگی روزمره ما بسیار اساسی است. مطابق آمار سازمان بهداشت جهانی حداقل ۱۰ درصد از بیماری های رایج مرتبط با آب ناسالم است. شاید به جرات بتوان گفت یکی از بهترین روشهای نوین برای ارتقای کیفیت زندگی و سطح سلامتی خانواده ها ، تمرکز بیشتر بر بهداشت و سلامتی آب مصرفی و آشامیدنی خانواده است.
دستگاه های تصفیه آب خانگی ، این فرصت را فراهم می کند که با تصفیه آب آشامیدنی خانواده و فرزندان خود، گامی بزرگ در جهت حفظ بیشتر سلامتی آنها و رشد فکری و جسمی بهتر خود و خانواده تان بردارید.
مدیرعامل آبفای استان تهران گفت: در رشد جمعیت نقشی نداریم اما تمام مشکلات آن به ما برمی‌گردد از جمله اینکه ما چشم‌‌انداز آبی برای پردیس و پرند نداریم.
محمد پرورش در جلسه مشترک هماهنگی مدیران صنعت آب و برق استان‌های تهران و البرز، اظهار داشت: سرانه منابع آب تجدیدپذیر استان‌های تهران و البرز ۳۰۰ مترمکعب در سال کمتر از میانگین است و با توجه به اینکه نصف این منابع را از جاهای دیگر وارد حوضه تهران می‌کنیم کمتر از ۲۰۰ مترمکعب در سال منابع تجدیدپذیر داریم که اگر برنامه‌ریزی کلانی برای این دو استان نشود در آینده در موضوع آب و برق با چالش‌های زیادی روبرو خواهیم شد.
پرورش با اشاره به اینکه جلسات انسجام‌بخشی که در استان تهران برگزار می‌شود بسیار مفید است گفت: از خروجی این جلسه‌ها این است که وقتی مدیران شرکت‌های آب و برق کنار هم قرار می‌گیرند دغدغه‌‌های‌شان مشترک می‌شود و در حوادث و بحران‌های مختلف هر کدام که دچار مسئله‌ای شوند این مسئله برای بقیه هم دغدغه می‌شود.
وی ادامه داد: گرچه مشکلات برون‌سازمانی و ناهماهنگی بین سازمانی از جمله بین شهرداری داریم ولی در موضوع داخلی بین شرکت‌های آب و برق در سطح استان تهران که بیش از ۲۵درصد از حجم فعالیت‌های آب و برق کشور را شامل می‌شوند، خوشبختانه ناهماهنگی نداریم.
پرورش با اشاره به مشکلات آبفای استان تهران گفت: یکی از مباحث اصلی، بحث منابع آب و طرح جامع آب شهرهای استان تهران است که بحثی است بسیار جدی که شرکت آب منطقه‌ای به جد دنبال میکند.
مدیرعامل آبفای تهران گفت: ما در شرکت‌های آبفای جنوب‌غرب استان تهران و آبفای شهرها و شهرک‌های غرب تهران با توجه به کاهش شدید منابع آبی هنوز چشم‌اندازی برای تامین بلندمدت نداریم که این مورد جزو دستورات کار جلسات انسجام‌بخشی آب و آبفاست و جلسات منظمی تشکیل می‌شود که مشکلات کلان آب که حدود یک‌میلیارد و ۳۵۰ میلیون مترمکعب برای آب شرب شهری است و ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلیون مترمکعب برای آب شرب روستایی است چاره‌اندیشی شود.
وی افزود: یکی دیگر از مسائل آبفای استان تهران بحث اقتصاد آب و قیمت تمام‌شده است؛ اگر بخواهیم سرمایه‌گذاری‌ها، پروژههای انجام‌شده و استهلاک را حساب کنیم شاید هزینه‌ها به بیش از ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ تومان در هر مترمکعب آب برسد در حالی‌که ما به طور متوسط ۴۴۰ تومان به ازای هر مترمکعب آب از مشترک دریافت می‌کنیم.
پرورش با اشاره به رشد جمعیت گفت: ما در رشد جمعیت نقشی نداریم اما تمام مشکلات آن به ما برمی‌گردد از جمله اینکه ما چشم‌‌انداز آبی برای پردیس و پرند نداریم.
پرورش تاکید کرد: بحث بازسازی تاسیسات آب چه در حوزه آب و فاضلاب و چه در حوزه برق از دیگر مواردی است که باید مورد توجه قرار گیرد و با کمک شواری شهر و نمایندگان مجلس شورای اسلامی از صندوق ذخیره منابعی کسب شود تا بسیاری از زیرساخت‌های ما که بیش از ۴۰ یا ۵۰ سال سن دارند بازسازی شوند چون بازسازی نه ردیف اعتباری و نه منابع مالی دارد.
مدیرعامل آبفای استان تهران طلب‌های این سازمان را از دیگر مشکلات این شرکت دانست و گفت: تنها بیش از ۱۵۰ میلیارد تومان از یکی از سازمان‌‌ها طبلکاریم و به همان میزان ما هم به شرکت آب منطقه‌ای بدهکاریم که این وضعیت نشان می‌دهد نیاز به تصمیم‌‌گیری‌های بالادستی برای اصلاح این وضعیت است.
پرورش با بیان اینکه در سال ۱۴۱۰ حدود یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون مترمکعب پساب از فاضلاب تهران و شهرهای استان تهران خواهیم داشت افزود: برای این کار بیش از ۱۴ هزار میلیارد تومان منابع نیاز داریم که در پروژههای فاضلاب تاکنون بیش از ۱۰هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری به قیمت روز شده است و اتفاق خوب در این زمینه این است که از بانک زیرساخت آسیایی حدود ۶۰۰ میلیون دلار وام می‌گیریم که طرح فاضلاب شهرهای استان تهران را که کمتر از متوسط کشوری است به جای مناسبی برسانیم.
بر اساس آخرین آمار تهرانی ها تنها در روز گذشته ۲میلیون و ۶۰۱ هزار و ۳۳۳ متر مکعب مصرف آب داشته اند که در قیاس با مدت مشابه سال قبل افزایش قابل توجهی نداشته است.
در حال حاضر متوسط نیاز آب شرب شهر تهران یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون متر مکعب برنامه ریزی می‌شود که با توجه به وضعیت آب و هوا، بارش، ذخیره برفی و منابع آب زیرزمینی بخشی از این نیاز از منابع آبی سطحی (سدهای پنجگانه تهران) و بخشی دیگر از منابع آب زیرزمینی تأمین می‌شود.
براساس آمارهای به دست آمده در سال گذشته جمعیت کشور نسبت به سال ۱۳۹۰ در حدود یک میلیون و ۶۰۰ هزار نفر افزایش یافته، ولی به رغم این افزایش جمیعت مصرف آب تهران ۱.۷۲ درصد کاهش داشته است.
علاوه بر این در حال حاضر ۲۲ درصد از آب مصرفی استان تهران از سدها، ۲۰ درصد از روان‌آب‌ها و ۵۸ درصد از آب‌های زیرزمینی تامین می‌شود و بر اساس آمار سالانه با ۱۵۰ میلیون متر مکعب کسری مخازن زیرزمینی مواجه هستیم و طی ۱۱ سال سطح آب آبخوان تهران با افت ۱.۹ متری روبرو بوده است.
از سوی دیگر باید به این مساله نیز توجه کرد که از ۴۰۰ میلیارد متر مکعب منابع آبی در سال ۳۰۰ میلیارد متر مکعب تبخیر و از ۱۰۰ میلیارد متر مکعب باقیمانده، ۹۰ میلیارد در حوزه کشاورزی و ۱۰ میلیارد متر مکعب در حوزه آب شرب مصرف می‌شود.
بر اساس آخرین آمار میزان درصدتغییرات تجمعی نسبت به سال گذشته در روز قبل ۱.۱ درصد ثبت شده همچنین میزان برداشت از منابع سطحی ۲۰.۰۱۹.۶۰۴ مترمکعب که معال ۷۳.۷ درصد است ثبت شده همچنین میزان برداشت از منابع زیرزمینی نیز ۷۲۰.۰۸۳ مترمکب معادل ۲۶.۳ تخمین زده می شود.
علاوه بر این بر اساس آمار میزان آب شرب تأمین شده شهرتهران در سال آبی ۹۶-۹۵ حدود ۱ میلیارد و ۲۵ میلیون متر مکعب تخمین زده شده که حدود ۲۷۲ میلیون متر مکعب از این حجم آب از طریق منابع آب زیرزمینی و ۷۵۳ میلیون متر مکعب نیز از طریق سدهای پنجگانه تهران تأمین شده که بدین ترتیب در سال آبی گذشته بیش از ۷۳ درصد از آب شرب استان تهران از طریق منابع آب سطحی تأمین شده است.
به طور کلی تأمین و انتقال آب استان تهران از طریق دو سامانه شرق و غرب صورت می‌گیرد که سامانه شرق شامل سدهای لار، لتیان و ماملو و سامانه غرب شامل سدهای امیرکبیر و طالقان می‌شود، بر اساس آمار طی سال آبی گذشته حدود یک میلیارد و ۲۵ میلیون مترمکعب آب از منابع آبی سطحی و زیرزمینی برای تأمین آب شرب استان تهران اختصاص یافت.
سدهای پنجگانه تهران بخش عمده ای از آب شرب شهر تهران و شهر کرج را تأمین می‌کنند، آب سد طالقان از طریق یک خط لوله ۶۲ کیلومتری به قطر ۱۸۰۰ میلی متر به آبگیر بیلقان کرج منتقل و همراه با آب انتقالی از سد امیرکبیر به سمت تصفیه خانه‌های تهران هدایت می‌شود.
آب شرب انتقالی از سد لار نیز از طریق تونل و خط لوله به سمت تهران ارسال می‌شود که بخشی از آن به تصفیه خانه پنجم تهران و بخشی دیگر نیز به دریاچه سد لتیان منتقل می‌شود و آب انتقالی از سد لتیان به تصفیه خانه‌های شماره ۳ و ۴ تهرانپارس و آب شرب انتقالی از ماملو به تصفیه خانه شماره هفتم منتقل شده و پس از انجام فرآبندهای تصفیه به شبکه توزیع آب شرب شهر تهران تزریق می‌شود.
وجود بحران آب در ایران بخش کشاورزی را نیز به‌گوش کرده تا به نحو بهتری از منابع آبی کشور استفاده کنند.
به‌طوری‌که بر اساس آمار طی سه سال گذشته راندمان آبیاری در اراضی کشاورزی کشور به ۴۴ درصد رسیده که این مساله می تواند تاثیر زیادی در کاهش استفاده بی رویه از سفره‌های آب زیر زمینی داشته باشد.
در یکی از مصوبات شورای عالی آب تأکید شده که وزارت کشاورزی موظف است متناسب با اقلیم مناطق مختلف ایران الگوی کِشت ملی را تعیین کند. با توجه به مصرف بالای آب در کشاورزی تعیین این الگو می تواند در مدیریت بهینه آب در این بخش بسیار موثر باشد.
یکی از اولویت های وزارت جهاد کشاورزی و وزارت نیرو برای استفاده بهینه از آب تبیین شده بر همین اساس در حال حاضر برنامه‌های مناسبی در اجرای سیستم‌های نوین آبیاری انجام شده که می‌توان به مجهز شدن یک میلیون و ۶۰۰ هزار هکتار از اراضی کشور مجهز به سیستم های نوین آبیاری اشاره کرد.
البته این در حالی است که در شرایط فعلی هنوز چهار میلیون هکتار از اراضی کشور به سیستم‌های نوین آبیاری مجهز نشده اند، اما بر اساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته قرار شده که بر اساس یک برنامه ۱۰ ساله سالی ۴۰۰ هزار هکتار از اراضی کشور مجهز به سیستم های نوین آبیاری شود.
بیش از نصف آب مصرفی کشور در بخش‌های مختلف از منابع آب زیرزمینی تهیه می‌شود که متأسفانه در سال‌های گذشته به طرز بی‌رویه‌ای از این منابع حیاتی آب برداشت شده و این مسأله کمیت و کیفیت آب را در برخی از مناطق تحت تأثیر قرار داده است.
طبق برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته باید در طول برنامه ششم توسعه بتوان بخشی از این بیلان منفی آب های زیرزمینی را جبران کرد و این سفره‌ها را به حدی از تعادل و پایداری رساند. بر همین اساس نسبت به سال ۱۳۹۲ تخصیص بودجه به پروژه تعادل بخشی آب های زیرزمینی حدود هشت برابر رشد داشته و اعتبار تخصیص یافته به ساماندهی رودخانه های کشور که بیش از ۱۴۳ هزار کیلومتر هستند بیش از ۵ برابر رشد داشته است.
اعتبار سنجش رفتار سفره‌های آب زیرزمینی برای مدیریت بهتر مصرف آب در این بخش حدود شش برابر رشد داشته که مجموع این مسائل نشان از توجه ویژه دولت به بخش آب دارد.
اما باتوجه به‌اینکه ۸۵ درصد از بارندگی های کشور تنها در ۲۵ درصد از مساحت کشور اتفاق می افتد و بارندگی‌های اخیر کشور نیز خیلی نمی تواند برای رفع بحران آب موثر باشد، لذا باید گفت که این بحران محصول یک رویکرد یک شبه نیست و در توالی زمان اتفاق افتاده و برای حل صد درصد آن نیز نیاز به زمان و مدیریت جامع و به‌هم پیوسته است.
منبع:خبرگزاری تی نیوز