بر اساس آخرین آمار تهرانی ها تنها در روز گذشته ۲میلیون و ۶۰۱ هزار و ۳۳۳ متر مکعب مصرف آب داشته اند که در قیاس با مدت مشابه سال قبل افزایش قابل توجهی نداشته است.
در حال حاضر متوسط نیاز آب شرب شهر تهران یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون متر مکعب برنامه ریزی می‌شود که با توجه به وضعیت آب و هوا، بارش، ذخیره برفی و منابع آب زیرزمینی بخشی از این نیاز از منابع آبی سطحی (سدهای پنجگانه تهران) و بخشی دیگر از منابع آب زیرزمینی تأمین می‌شود.
براساس آمارهای به دست آمده در سال گذشته جمعیت کشور نسبت به سال ۱۳۹۰ در حدود یک میلیون و ۶۰۰ هزار نفر افزایش یافته، ولی به رغم این افزایش جمیعت مصرف آب تهران ۱.۷۲ درصد کاهش داشته است.
علاوه بر این در حال حاضر ۲۲ درصد از آب مصرفی استان تهران از سدها، ۲۰ درصد از روان‌آب‌ها و ۵۸ درصد از آبهای زیرزمینی تامین می‌شود و بر اساس آمار سالانه با ۱۵۰ میلیون متر مکعب کسری مخازن زیرزمینی مواجه هستیم و طی ۱۱ سال سطح آب آبخوان تهران با افت ۱.۹ متری روبرو بوده است.
از سوی دیگر باید به این مساله نیز توجه کرد که از ۴۰۰ میلیارد متر مکعب منابع آبی در سال ۳۰۰ میلیارد متر مکعب تبخیر و از ۱۰۰ میلیارد متر مکعب باقیمانده، ۹۰ میلیارد در حوزه کشاورزی و ۱۰ میلیارد متر مکعب در حوزه آب شرب مصرف می‌شود.
بر اساس آخرین آمار میزان درصدتغییرات تجمعی نسبت به سال گذشته در روز قبل ۱.۱ درصد ثبت شده همچنین میزان برداشت از منابع سطحی ۲۰.۰۱۹.۶۰۴ مترمکعب که معال ۷۳.۷ درصد است ثبت شده همچنین میزان برداشت از منابع زیرزمینی نیز ۷۲۰.۰۸۳ مترمکب معادل ۲۶.۳ تخمین زده می شود.
علاوه بر این بر اساس آمار میزان آب شرب تأمین شده شهرتهران در سال آبی ۹۶-۹۵ حدود ۱ میلیارد و ۲۵ میلیون متر مکعب تخمین زده شده که حدود ۲۷۲ میلیون متر مکعب از این حجم آب از طریق منابع آب زیرزمینی و ۷۵۳ میلیون متر مکعب نیز از طریق سدهای پنجگانه تهران تأمین شده که بدین ترتیب در سال آبی گذشته بیش از ۷۳ درصد از آب شرب استان تهران از طریق منابع آب سطحی تأمین شده است.
به طور کلی تأمین و انتقال آب استان تهران از طریق دو سامانه شرق و غرب صورت می‌گیرد که سامانه شرق شامل سدهای لار، لتیان و ماملو و سامانه غرب شامل سدهای امیرکبیر و طالقان می‌شود، بر اساس آمار طی سال آبی گذشته حدود یک میلیارد و ۲۵ میلیون مترمکعب آب از منابع آبی سطحی و زیرزمینی برای تأمین آب شرب استان تهران اختصاص یافت.
سدهای پنجگانه تهران بخش عمده ای از آب شرب شهر تهران و شهر کرج را تأمین می‌کنند، آب سد طالقان از طریق یک خط لوله ۶۲ کیلومتری به قطر ۱۸۰۰ میلی متر به آبگیر بیلقان کرج منتقل و همراه با آب انتقالی از سد امیرکبیر به سمت تصفیه خانه‌های تهران هدایت می‌شود.
آب شرب انتقالی از سد لار نیز از طریق تونل و خط لوله به سمت تهران ارسال می‌شود که بخشی از آن به تصفیه خانه پنجم تهران و بخشی دیگر نیز به دریاچه سد لتیان منتقل می‌شود و آب انتقالی از سد لتیان به تصفیه خانه‌های شماره ۳ و ۴ تهرانپارس و آب شرب انتقالی از ماملو به تصفیه خانه شماره هفتم منتقل شده و پس از انجام فرآبندهای تصفیه به شبکه توزیع آب شرب شهر تهران تزریق می‌شود.
بازگرداندن ۴۰۰ میلیون متر مکعب فاضلاب به دشت تهران برای جلوگیری از فرونشست
مدیر عامل آبفای استان تهران، محمد پرورش گفت:
اولویت ما در تهران این است که ۸۵۰ میلیون متر مکعب از فاضلاب تا سال ۱۴۱۰ تصفیه شود و ۴۰۰ میلیون متر مکعب از پساب را به آبخوان برگردانیم.
محمد پرورش،
مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب تهران درباره برنامه جلوگیری از فرونشست دشت تهران اظهار داشت:
ما در حال حاضر در استان تهران حدود یک میلیارد و ۳۵۰ میلیون متر مکعب آب تامین می کنیم که حدود ۷۰۰ میلیون متر مکعب از آب های سطحی و سدهای ماملو، کرج، لتیان، لار و طالقان و مابقی از آب های زیرزمینی تامین می شود.
وی با اشاره به اینکه فرونشست زمین بیشتر با برداشت از آبخوان ها مرتبط است، افزود:
البته در تهران میزان مصرف آب برای کشاورزی نسبت به دیگر نقاط کشور کمتر است اما باید ببینیم که اضافه برداشت از سوی چه کسانی است و میزان آن چقدر است تا بتوانیم از آن جلوگیری کنیم.
پرورش تصریح کرد:
در حال حاضراولویت ما در تهران این است که ۸۵۰ میلیون متر مکعب از فاضلاب تا سال ۱۴۱۰ تصفیه شود و ۴۰۰ میلیون متر مکعب از پساب را به آبخوان برگردانیم تا تراز آبخوان های دشت تهران منفی نشود.
معاون دفتر برنامه ریزی کلان آب و آبفا وزارت نیرو معتقد است:
برخی قوانین مجلس شورای اسلامی ازجمله قانون مجوز دادن به همه چاه های غیرمجاز که سال ۸۵ تصویب شد یا دریافت حقابه از آب های زیرزمینی به بحران آب دامن زد.
میزان مصرف آب کشور ۱۰۰ میلیارد مترمکعب در حالیکه میزان آب تجدیدپذیر ۱۰۵ میلیارد مترمکعب است. باید بین مصارف و منابع آب تعادل ایجاد کنیم.
با این حال طبق ماده ۴ قانون توزیع عادلانه آب، مصوب سال ۱۳۶۱ در مناطقی که به تشخیص وزارت نیرو مقدار بهره برداری از منابع آبهای زیر زمینی بیش از حد مجاز باشد و یا در مناطقی که طرح‌های دولتی ایجاب می کند وزارت نیرو مجاز است با حدود جغرافیایی مشخص، حفر چاه عمیق، نیمه عمیق و احداث قنات و یا هر گونه افزایش بهره برداری از منابع آب منطقه را برای مدت معین ممنوع کند.
بر اساس طرح تعادل بخشی آب های زیر زمینی، باید چاه های غیر مجاز مسدود شود، همچنین با پایش چاه های مجاز باید بر روی آنها کنتورهای هوشمند نصب شود تا میزان برداشت آب را کنترل کرد.
سال گذشته نیز وزیر نیرو اعلام کرد:
که برای موفقیت در اجرای طرح احیا و تعادل بخشی آبهای زیرزمینی باید سالانه ۱۱ میلیارد مترمکعب برداشت از آب زیرزمینی را کاهش دهیم و امروز کسی تردید ندارد که موضوع آب و بحرانی که کشور در این مساله دارد در راس تمام مسائل کشور است.
در گذشته ۱۱۰ میلیارد مترمکعب آب زیرزمینی را مصرف کردیم
وزیر نیرو با بیان اینکه حدود ۶۰ درصد آب مورد نیاز کشور از آبهای زیرزمینی تامین می‌شود، گفت
که در سال‌های گذشته ۱۱۰ میلیارد مترمکعب از ذخایر استاتیک آبهای زیرزمینی را مصرف کرده‌ایم، در کشوری که تا به امروز۲۸ درصد میزان بارندگی کمتر از مدت مشابه سال گذشته داشته، باید حفظ ذخایر آب برای ما بسیار حیاتی باشد در غیر این صورت در بخش هایی از کشور زندگی به پایان می رسد.
به گفته وزیر نیرو ما در گذشته شهرهایی داشته‌ایم که به دلیل نداشتن آب به طور کل از بین رفته‌اند و هم‌اکنون نیز این یک تهدید جدی است، آیا باید از خود بپرسیم با توجه به شرایطی که در منابع آب کشور مشاهده می‌کنیم باید تسلیم این شرایط باشیم یا راه‌حلی برای آن ارائه دهیم.
به گفته کارشناسان:
تاخیر در اجرای یک سد خسارت زیادی ندارد، اما اگر در مورد مدیریت آبهای زیرزمینی تعلل بکنیم ممکن است تمام آب‌خوان‌ها در دشت‌های بحرانی از بین برود و امکان بازیابی سفره‌های زیرزمینی میسر نباشد.
براساس تصمیم وزارت نیرو در طرح تعاول بخشی سفره های زیرزمینی آب، سالانه باید ۱۱ میلیارد مترمکعب از برداشت آب های زیرزمینی جلوگیری کنیم و با حذف برداشت اضافی و همچنین با صرفه‌جویی ۵ میلیارد مترمکعب در برداشت، می توانیم کسری ۱۱۰ میلیارد مترمکعبی مخازن را طی دوره اجرای طرح جبران کنیم.
فرونشست سطح آب های زیرزمینی معضل بزرگ کشور
به گفته معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا:
معضل بزرگ در کشور ما فرونشست سطح آب های زیرزمینی است و عمده منابع آبی کشور، منابع زیرزمینی است که متاسفانه با مدیریت اشتباه در سال های گذشته این سفره های زیرزمینی خالی شده و همین امر موجب نشست زمین می شود که یکی از طرح های مصوب ما در شورا این بود که بیلان منفی این سفره ها را در طول برنامه ششم جبران کنیم.
منبع: خبرگزاری تی نیوز