برچسب: صرفه جویی

استفاده از ترفند علمی برای ناسالم نشان دادن سلامت آب
استفاده از ترفند علمی برای ناسالم نشان دادن سلامت آب

 در فضای مجازی آزمایشی با استفاده از جریان الکترولیز برای بی کیفیت نشان دادن آب آشامیدنی و آب معدنی وسلامت آب مقطر استفاده شده است.
در این آزمایش از دستگاه الکترولیز که شامل دو الکترون از جنس دو فلز مثلا مس و آلومینیوم است استفاده شده که وقتی در آبی که دارای املاح باشد قرار می گیرد در اثر ردو بدل شدن جریان الکترولیز الکترون ها به حرکت درمی آیند و رنگ املاح موجود در آب تغییر می کند چیزی که در آزمایش فضای مجازی از آن به عنوان لجن موجود درآب یاد شده است ؛ که این در حقیقت همان اکسید شدن املاح مفید آب در اثر جریان الکترولیز است.
رییس گروه کنترل کیفیت و بهداشت آب استان تهران می گوید: تمام منابع آبی اعم از آب چشمه ، چاه و یا آب سطحی دارای املاح معدنی مفید برای بدن هستند که بااستفاده از این آب بدن انسان بخشی از املاح مورد نیاز را می تواند براحتی دریافت کند و امکان جذب این املاح مفید از طریق دیگر امکان پذیر نیست.
استفاده از آب بدون املاح یا آب مقطر موجب می شود املاح داخل بدن در آب مقطرمصرف شده حل و از بدن خارج شود و مصرف کننده آب مقطر حتی اگر در دوره کوتاه از آن استفاده کند دچار بیماری ها قلبی و عروقی ، تیروئید و بیماری های گوارشی می شود که دراین بین کودکان نیز با استفاده از آب مقطر دچار اختلال در رشد خواهند شد.
کارشناسان آزمایشگاه کیفیت آب توصیه می کنند: از آب مقطر که فاقد املاح مفید مانند کلسیم ، منیزیم ، پتاسیم و سدیم است و ارزش غذایی مناسب ندارد استفاده نشود.
به نظر می رسد این نوع تبلیغ ها حقه ای برای فروش دستگاه تصفیه آب است با استفاده از این ترفند علمی برای نشان دادن ناسالم بودن آب شرب در دسترس مردم اعم از آب شهری وروستایی و آب معدنی ها درصدد تشویق مردم برای خرید دستگاه تصفیه آب هستند ،که البته مسئولان آب کشور هیچ کدام از این دستگاه ها را تایید نکردند.
مسئولان آب کشور بارها به همه مشترکانی که به آب تصفیه شده شهری و روستایی دسترسی دارند اطمینان دادند که شاخص های استاندارد در آب تصفیه شده رعایت می شود و نیازی به استفاده از دستگاه تصفیه آب نیست.
رییس گروه کنترل کیفیت و بهداشت آب استان تهران می گوید: با استفاده مکرر حتی در دوره کوتاه مدت از آب مقطر برای دم کردن چای و پخت غذا بیماری ها گوارشی برای مصرف کنند بوجود می آید.
طبق اعلام سازمان استاندارد جهانی ۹۹ و ۹۹ صدم درصد آبی که نیم ساعت بعد از کلرزنی که خاصیت گندزدایی دارد، اگر نیم تا هشت میلیگرم کلر در آن باشد و ph یا سختی آب و با کدورت آب از یک کمتر باشد از لحاظ میکروبی پاک و فاقد آلاینده میکروبی است.
کارشناسان آزمایشگاه کیفیت آب معتقدند : تمام مناطقی که دسترسی به آب آشامیدنی سالم دارند نیازی به جوشاندن آب نیست چون جوشاندن آب بیش از ۳ دقیقه موجب افزایش املاح معدنی موجود در آب می شود که این موضوع نیز طعم آب را عوض و مشکلات دیگری بوجود می آورد.
در استان تهران ۷۱ آزمایشگاه تخصصی کنترل و کیفیت آب وجود دارد که آب تصفیه شده تصفیه خانه ها را کنترل می کنند همچنین آب تصفیه شده قبل از رسیدن بدست مشترک اگر در مسیر تصفیه خانه تا مشترک آب از نظر کیفی دچار مشکل شود نیز با سیستم های لحظه ای کیفی کنترل آب از نظر کیفیت بررسی و کنترل می شوند و در صورت بروز مشکلی در کیفیت، آب منطقه از مدار خارج و آب جایگزین وارد مدار می شود.
حدود ۸۱۱ آزمایشگاه کنترل و کیفیت آب در کشور وجود دارد که سلامت آب آشامیدنی مشترکان را کنترل می کند پس نگران سلامت آب آشامیدنی نباشید.

میزان مصرف آب در روزهای پاییز – شهر تهران
میزان مصرف آب در روزهای پاییز – شهر تهران

بر اساس آخرین آمار تهرانی ها تنها در روز گذشته ۲میلیون و ۶۰۱ هزار و ۳۳۳ متر مکعب مصرف آب داشته اند که در قیاس با مدت مشابه سال قبل افزایش قابل توجهی نداشته است.

در حال حاضر متوسط نیاز آب شرب شهر تهران یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون متر مکعب برنامه ریزی می‌شود که با توجه به وضعیت آب و هوا، بارش، ذخیره برفی و منابع آب زیرزمینی بخشی از این نیاز از منابع آبی سطحی (سدهای پنجگانه تهران) و بخشی دیگر از منابع آب زیرزمینی تأمین می‌شود.

براساس آمارهای به دست آمده در سال گذشته جمعیت کشور نسبت به سال ۱۳۹۰ در حدود یک میلیون و ۶۰۰ هزار نفر افزایش یافته، ولی به رغم این افزایش جمیعت مصرف آب تهران ۱.۷۲ درصد کاهش داشته است.

علاوه بر این در حال حاضر ۲۲ درصد از آب مصرفی استان تهران از سدها، ۲۰ درصد از روان‌آب‌ها و ۵۸ درصد از آب‌های زیرزمینی تامین می‌شود و بر اساس آمار سالانه با ۱۵۰ میلیون متر مکعب کسری مخازن زیرزمینی مواجه هستیم و طی ۱۱ سال سطح آب آبخوان تهران با افت ۱.۹ متری روبرو بوده است.

از سوی دیگر باید به این مساله نیز توجه کرد که از ۴۰۰ میلیارد متر مکعب منابع آبی در سال ۳۰۰ میلیارد متر مکعب تبخیر و از ۱۰۰ میلیارد متر مکعب باقیمانده، ۹۰ میلیارد در حوزه کشاورزی و ۱۰ میلیارد متر مکعب در حوزه آب شرب مصرف می‌شود.

بر اساس آخرین آمار میزان درصدتغییرات تجمعی نسبت به سال گذشته در روز قبل ۱.۱ درصد ثبت شده همچنین میزان برداشت از منابع سطحی ۲۰.۰۱۹.۶۰۴ مترمکعب که معال ۷۳.۷ درصد است ثبت شده همچنین میزان برداشت از منابع زیرزمینی نیز ۷۲۰.۰۸۳ مترمکب معادل ۲۶.۳ تخمین زده می شود.

علاوه بر این بر اساس آمار میزان آب شرب تأمین شده شهرتهران در سال آبی ۹۶-۹۵ حدود ۱ میلیارد و ۲۵ میلیون متر مکعب تخمین زده شده که حدود ۲۷۲ میلیون متر مکعب از این حجم آب از طریق منابع آب زیرزمینی و ۷۵۳ میلیون متر مکعب نیز از طریق سدهای پنجگانه تهران تأمین شده که بدین ترتیب در سال آبی گذشته بیش از ۷۳ درصد از آب شرب استان تهران از طریق منابع آب سطحی تأمین شده است.

 به طور کلی تأمین و انتقال آب استان تهران از طریق دو سامانه شرق و غرب صورت می‌گیرد که سامانه شرق شامل سدهای لار، لتیان و ماملو و سامانه غرب شامل سدهای امیرکبیر و طالقان می‌شود، بر اساس آمار طی سال آبی گذشته حدود یک میلیارد و ۲۵ میلیون مترمکعب آب از منابع آبی سطحی و زیرزمینی برای تأمین آب شرب استان تهران اختصاص یافت.

سدهای پنجگانه تهران بخش عمده ای از آب شرب شهر تهران و شهر کرج را تأمین می‌کنند، آب سد طالقان از طریق یک خط لوله ۶۲ کیلومتری به قطر ۱۸۰۰ میلی متر به آبگیر بیلقان کرج منتقل و همراه با آب انتقالی از سد امیرکبیر به سمت تصفیه خانه‌های تهران هدایت می‌شود.

آب شرب انتقالی از سد لار نیز از طریق تونل و خط لوله به سمت تهران ارسال می‌شود که بخشی از آن به تصفیه خانه پنجم تهران و بخشی دیگر نیز به دریاچه سد لتیان منتقل می‌شود و آب انتقالی از سد لتیان به تصفیه خانه‌های شماره ۳ و ۴ تهرانپارس و آب شرب انتقالی از ماملو به تصفیه خانه شماره هفتم منتقل شده و پس از انجام فرآبندهای تصفیه به شبکه توزیع آب شرب شهر تهران تزریق می‌شود.

کاهش ۳۱ درصدی بارش در کشور نسبت به میانگین بلندمدت
کاهش ۳۱ درصدی بارش در کشور نسبت به میانگین بلندمدت

رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی از کمبود ۳۱ درصدی بارش کشور از ابتدی سال آبی جدید خبر داد و افزود: از ابتدای مهر تا تاریخ ۴ آذرماه، پنج استان قم، اصفهان، خراسان جنوبی، مرکزی و یزد بیشتر از ۸۰ درصد کمبود بارش داشتند.

شاهرخ فاتح ، وضعیت بارش کشور را از ابتدای سال آبی جدید تشریح کرد و گفت: از اول مهرماه ۹۶ تا پایان ۴ آذرماه در کل کشور ۲۰.۷ میلی‌متر بارش دریافت شده است، این در حالی است که بارش بلندمدت کشور در این بازه زمانی ۳۰ میلی‌متر برآورد شده است، بنابراین بارندگی امسال در مقایسه با بارش بلندمدت، ۳۱ درصد کاهش دارد.

وی همچنین با اشاره به میزان بارش سال گذشته کشور اظهار کرد: در سال گذشته در همین بازه زمانی دو ماهه؛ بارش کل کشور ۱۵.۳  میلی‌متر بود؛ بنابراین بارش امسال نسبت به سال گذشته ۳۶ درصد افزایش را تجربه کرد.

با وجود بارش‌های خوب روزهای گذشته هنوز ۳۱ درصد کاهش بارش نسبت به میانگین بلندمدت داریم

رئیس مرکز ملی خشکسالی سازمان هواشناسی در مورد تاثیر بارش‌های چند روز اخیر کشور تاکید کرد: بارش‌های روزهای اخیر قطعا در کاهش کمبود بارشی کشور اثرگذار بوده است اما نباید فراموش کنیم که بارش‌های رگباری با حجم وسیع، آن هم در بازه زمانی کوتاه بیشتر باعث وقوع حوادثی مانند سیلاب و آبگرفتگی می‌شود، بنابراین بهتر آن است بارش‌ها به‌ موقع و به تدریج باشد و توزیع زمانی مناسبی داشته است. با وجود بارش‌های خوب روزهای گذشته هنوز ۳۱ درصد کاهش بارش نسبت به میانگین بلندمدت داریم.

کاهش ۷۴ درصدی بارش تهران نسبت به میانگین بلندمدت

فاتح در ادامه به شرایط بارشی استان تهران اشاره کرد و گفت: تهران از ابتدای مهر تا تاریخ ۴ آذرماه، ۱۰.۳ میلی‌متر بارش دریافت کرده و با توجه به اینکه بارش این استان در سال گذشته؛ ۱۸.۸ میلی‌متر و بارش بلندمدت؛ ۳۹.۶ میلی متر است؛ نسبت به سال قبل ۴۵.۲ و نسبت به میانگین بلندمدت ۷۴ درصد کاهش بارش داشته است.

در دوماه اول پاییز ۵ استان بیشتر از ۸۰ درصد کمبود بارش داشتند

وی همچنین با اشاره به استان‌های کم بارش کشور طی دو ماه گذشته، اظهار کرد: از ابتدای مهر تا تاریخ ۴ آذرماه، پنج استان قم، اصفهان، خراسان جنوبی، مرکزی و یزد بیشتر از ۸۰ درصد کمبود بارش داشتند.

رئیس مرکز ملی خشکسالی سازمان هواشناسی در پایان تاکید کرد: دو ماه ابتدایی پاییز امسال در فقر بارشی شدید سپری شد. امیدواریم در یک ماه باقی مانده این فصل، کم‌بارشی‌ها تا حدی جبران شود. البته بر اساس پیش بینی‌های پژوهشکده اقلیم‌شناسی صورت گرفته بارش‌های آذر، دی و بهمن، مجموع بارش کشور را به سمت نرمال نزدیک خواهد کرد اما بعید است بارش‌ها به حدی باشد که کل کم‌بارش‌های کشور جبران شود.

ساخت رباتی برای ارزیابی کیفیت شبکه فاضلاب
ساخت رباتی برای ارزیابی کیفیت شبکه فاضلاب

مدیردفتر تحویل پیمان‌ها و ویدئومتری شرکت فاضلاب تهران با اشاره به لزوم ارزیابی مداوم شبکه‌های فاضلاب در زمان تحویل توسط پیمانکار اجرایی و یا پس از بهره‌برداری گفت: با طراحی و ساخت ربات پویشگر لیزری عمده مواردی که لازم است در ارزیابی شبکه‌های فاضلاب مورد بررسی قرار گیرد مانند پرشدگی اطراف لوله‌ها، انسداد و یا عدم انسداد، شیب و… بررسی می‌شود.

وی، اظهار کرد: علی رغم آنکه بررسی انسداد، شیب و وضعیت اتصالات با بازرسی بصری قابل شناسایی است اما ارزیابی کیفی پرشدگی اطراف لوله که در صورت وجود فضاهای خالی در اطراف آن می‌تواند منجر به فروریزش و تخریب کلی مسیر شبکه فاضلاب شود، به روش ویدیومتری امکانپذیر  نیست.

برای رفع این مشکل شرکت فاضلاب تهران با همکاری شرکت‌های دانش بنیان طراحی و ساخت ربات ارزیاب کیفی پرشدگی اطراف شبکه را با توجه به این که کشورهای دارای این ربات از فروش به ایران امتناع کردند درداخل کشور مد نظر قرار داده است.

مدیر ویدئومتری شرکت فاضلاب افزود: براین اساس برای بررسی وجود چنین فضاهای خالی در پشت شبکه استفاده از ربات با روش عملکردی رادار نفوذی زمین(GPR)پیشنهاد شد که در این روش امواج ساطع شده به داخل زمین نفوذ کرده بعد از برخورد با ناپیوستگی‌ها بازتاب می‌شوند. بازتابش‌ها توسط دستگاه دریافت شده جنس محیط، عمق مواد مدفون، موقعیت مرز لایه‌ها و … قابل تشخیص است

استفاده مجدد از آب مصرف شده از نان شب هم واجب تر است
استفاده مجدد از آب مصرف شده از نان شب هم واجب تر است

معاون بهره برداری شرکت فاضلاب تهران گفت: اتصال منازل به شبکه جمع آوری فاضلاب در راستای حفظ سلامت و بهداشت خود مردم است و بسیار حائز اهمیت است و اگر مردم نسبت به این ضرورت بی اطلاع هستند باید اطلاع رسانی های بیشتری صورت بگیرد.

معاون بهره برداری شرکت فاضلاب تهران صبح امروز در تشریح اقدامات در حال انجام برای اجرای شبکه فاضلاب کلانشهر تهران اظهار داشت: همان روزی که در یک کوچه شروع به حفاری برای احداث شبکه فاضلاب می شود، اطلاع رسانی هایی به مردم ساکن در آن کوچه صورت می گیرد و این اطلاع رسانی ها از طرق مختلف از جمله تماس با تلفن ثابت واحدهای مسکونی و مراجعه جلوی درب منازل مشترکان تا حضور نمایندگان شرکت آب و فاضلاب در محل اجرای حفاری ها و پاسخگویی به سوالات مردم انجام می شود.

وی افزود: ممکن است حفاری ها و لوله گذاری ها در یک کوچه یا خیابان به اتمام برسد و حتی محل حفاری ها هم با آسفالت مجدد ترمیم شود اما به دلیل عدم آماده شدن تأسیسات پایین دست، امکان بهره برداری وجود نداشته باشد؛ در این صورت هر زمان امکان بهره برداری از شبکه جمع آوری فاضلاب احداث شده فراهم شود، دوباره به مردم اطلاع رسانی می شود تا برای تشکیل پرونده و انجام کارهای مربوطه به منظور اتصال به شبکه فاضلاب مراجعه کنند.

معاون بهره برداری شرکت فاضلاب تهران تصریح کرد: طبق قانون، شرکت فاضلاب تا درب منازل موظف است شبکه فاضلاب را اجرایی کند و لوله گذاری و اتصال لوله های فاضلاب منازل به شبکه گذاری کوچه و خیابان، باید با هزینه مردم و از طریق پیمانکاران انجام شود که در این خصوص مشترکان می توانند در همان زمانی که پیمانکاران فاضلاب در حال انجام لوله گذاری در کوچه و خیابان هستند، با مراجعه به آنها نسبت به عقد قرارداد و انجام اتصال لوله های منازل خود به شبکه فاضلاب اقدام کنند و یا پس از احداث شبکه فاضلاب در کوچه و خیابان، به عقد قرارداد با شرکت های پیمانکاری برای اتصال منزل خود به شبکه فاضلاب اقدام کنند که این موارد پس از کسب اطلاع مشترکان از آماده بهره برداری بودن شبکه فاضلاب آن نقطه شهر باید صورت گیرد که در این زمینه مشترکان می توانند با حضور در شرکت های آب و فاضلاب منطقه خود، کسب اطلاع کنند.

او با بیان اینکه “در افق ۱۴۱۰ باید ۸۵۰ میلیون متر مکعب در سال که برابر با ۲۷ مترمکعب در ثانیه می شود، پساب تصفیه شده فاضلاب تحویل کاربری های مختلف دهیم”، گفت: در حال حاضر ۲۸۰ میلیون مترمکعب در سال پساب تصفیه شده فاضلاب با تأسیسات در مدار بهره برداری فاضلاب تهران به کاربری های مختلف تحویل می شود که از این حیث، پیشرفت کار حدود ۳۰ درصد است.

وی افزود: هنوز خیلی از مردم به اهمیت موضوع پروژه های فاضلاب پی نبرده اند و همین مسئله موجب شده برخی از مردم همین که پول انشعاب فاضلاب را پرداخت کرده اند، دیگر نسبت به اتصال منزل خود به شبکه فاضلاب رغبتی نشان ندهند.

این مقام مسئول خاطرنشان کرد: اتصال منازل به شبکه جمع آوری فاضلاب در راستای حفظ سلامت و بهداشت خود مردم است و بسیار حائز اهمیت است و اگر مردم نسبت به این ضرورت بی اطلاع هستند باید اطلاع رسانی های بیشتری صورت بگیرد.

مصرزاده با بیان اینکه ” استفاده از پساب فاضلاب و بازگرداندن آب مصرف شده به چرخه طبیعت در ایران از نان شب هم واجب تر است”، گفت: در برخی از کشورهای پیشرفته حتی تا ۶ تا ۷ هم آب را بازچرخانی کرده و دوباره مورد استفاده قرار می دهند اما در ایران با وجود کمبودهایی که در دسترسی به منابع آبی داریم، هنوز نسبت به موضوع مهم بازچرخانی آب کم توجه هستیم.

چگونه می توان بحران کمبود آب را سامان داد؟
چگونه می توان بحران کمبود آب را سامان داد؟
 همه می‌دانیم که ایران با کمبود منابع آب مواجه است. جمعیتی که رو به فزونی است، آب و هوایی که احتمالاً رو به گرما خواهد گذاشت، پس باید کاری کرد. پرسش مبرهن و مهم البته این است که خب، چه کاری باید کرد؟ خوشبختانه علمی هست که می‌تواند در این راستا کمک‌مان کند. منبع محدودی مثل آب داریم که باید درست تخصیصش دهیم. اقتصاد، علمی است در باب تخصیص منابع محدود. در نتیجه واضح است که باید از این علم استفاده کنیم تا در مورد مساله آب بتوانیم تصمیم‌گیری درست داشته باشیم و پاسخ اقتصاد به این موضوع بسیار هم ساده است. اول اینکه باید قیمت‌ها را تصحیح کنیم.
  • جیره‌بندی با سازوکار قیمت‌ها
این بحث چند سطح دارد؛ اولین سطح این است که جیره‌بندی با سازوکار قیمت‌ها همیشه بهینه‌ترین نوع جیره‌بندی است. هر نظام جیره‌بندی دیگر یعنی جیره‌بندی از طریق دیوانسالاری، صف ایستادن و قدرت سیاسی، متضمن یک رفاه سوخته و هزینه ازدست‌رفته برای مصرف‌کننده است چراکه مصرف‌کننده باید با دیوانسالاری و صف ایستادن بجنگد یا تلاش کند آن قدرت سیاسی موردنیاز را به دست آورد.
دومین سطح این است که قیمت روشن می‌کند در واقع مهم‌ترین و ارزشمندترین استفاده‌ها از آب کدامند. بیش از ۹۰ درصد آب ایران در بخش کشاورزی مصرف می‌شود و حقیقت روشن این است که ارزشمندترین استفاده از آب وقتی است که به کار نوشیدن و استحمام مردم می‌آید؛ جایی که امروزه تنها شش درصد آب‌های کشور در آن مصرف می‌شود. بنابراین هر راه‌حلی که برای تخصیص این منبع کمیاب در نظر بگیریم، حتماً شامل جابه‌جا کردن موارد استفاده از آب، از بخش کشاورزی به مصرف مردمی خواهد بود و این دقیقاً همان کاری است که قیمت‌گذاری مناسب آب انجام می‌دهد.
بیایید محض رسیدن به اعداد تصور کنیم که تحت یک نظام تخصیصی خاص، مقدار آبی داریم که خانوارها حاضرند برای مصرف کردن آن، ۵۰۰ تومان بپردازند. اما این منبع به زارعی اختصاص یافته که با استفاده از آن به قدر ۲۰۰ تومان برنج تولید می‌کند. در نگاه درست اقتصادی این امر متضمن ضرر ۳۰۰‌تومانی است که به واسطه تخصیص نامناسب منابع به همه ما وارد آمده است. واضح است که دلمان می‌خواهد این ضرر اتفاق نیفتد.‌ ترجیح می‌دهیم این منابع جایی مصرف شود که بیشترین ارزش را تولید کند چراکه تعریف تولید ثروت دقیقاً همین است؛ جابه‌جا کردن منابع محدود از استفاده‌های کم‌ارزش‌تر به مصارف ارزشمندتر.

 

  • به دنبال مصرف ارزشمندتر
اینجا نظام قیمت می‌تواند شفافیت را به نظام تخصیص آورد؛ می‌تواند به ما نشان دهد که آن مصارف ارزشمندتر کدامند. وقتی این مساله برای همه مشهود شد، آنگاه قیمت‌ها و بازار، منابع آب را به آن مصرف ارزشمندتر اختصاص خواهند داد. واضح است که این به آن معناست که برخی کشاورزان سهمیه آب‌شان را از دست خواهند داد یا دست‌کم آب به مقداری که قبل‌تر برای زراعت و باغداری داشتند نخواهند داشت. این شاید به نظر غیرمنصفانه برسد اما واقعیت این است که باید همین کار را انجام دهیم. نکته ما دقیقاً همین است، اینکه می‌خواهیم آن کشاورزان و باغداران را از استفاده منابع ارزشمند آب برای تولید محصولات کم‌ارزش بازداریم تا بتوان آب را برای مصرف باارزش‌تری -‌مثلاً استحمام بچه‌ها- مصرف کرد.
سطح بعدی بحث ما چیزی است که رونالد کوز، برنده نوبل اقتصاد به آن اشاره کرده است. به لحاظ بهینگی در واقع فرقی نمی‌کند که تخصیص اولیه آب چطور بوده است. اگر نظام قیمت و بازار در کار باشد، باز هم به تخصیص کارآمد منبع کمیاب ما خواهیم رسید. برای اینکه در حال حاضر کشاورزان بسیاری هستند که حقِ آب دارند و پیشنهاد ما این است که آن آب نباید در باغ‌ها و مزارع ایشان مصرف شود. خب ایرادی ندارد. کافی است این منابع آب را متعلق به خود کشاورزان بدانیم. اگر حق ایشان را نسبت به آبی که در حال حاضر دارند استفاده می‌کنند به رسمیت بشناسیم، آنگاه هر کس که بیشتر به این آب نیاز داشته باشد باید بیاید و حق آب را از کشاورز بخرد. در آخر همان‌طور که کوز می‌گوید، باز به تخصیص بهینه‌مان خواهیم رسید؛ عوض آنکه کشاورزان برنج بکارند، بچه‌ها حمام می‌کنند اما در نهایت همه طرف‌هایی که درگیر معامله بوده‌اند چیزی دریافت کرده‌اند که برای آنها از آنچه در آغاز داشته‌اند ارزشمندتر است. همه ما، چه فردی و چه جمعی، ثروتمندتر خواهیم بود.
البته این به معنای معکوس کردن کامل نظامی است که به واسطه یارانه آبِ کشاورزی دارد به کشاورزان تعلق می‌گیرد اما واضح است که این امر باید به هر روی اتفاق بیفتد. هر اتفاق دیگری که بیفتد هم دیگر کار این نظام فعلی تخصیص به سر آمده،؛ نظامی که تعمداً منابع را برای مصرف‌کننده ارزان‌تر می‌کند،و در واقع مصرف‌کننده (در اینجا کشاورزان) را ترغیب می‌کند از متاع کمیاب بیشتر و بیشتر استفاده کنند.

 

  • منابع شهری را چطور سامان بخشیم؟

 

در آخر این مساله هم وجود دارد که منابع شهری را چطور باید سامان بخشیم؟ در کل معضل اقتصادی ما به سادگی و با آوردن بخش کوچکی از آن مصارف کشاورزی فعلی به مصرف شهری، حل خواهد شد. اما شاید مساله سیاسی ما این‌طور مرتفع نشود. بنابراین برای آب مصرف شهری هم باید نظام قیمتی معقولی اتخاذ کنیم، و منظورمان مطلقاً یک بازار آزاد بی‌قیدوبند و کاملاً قیمت‌محور نیست؛ منظور نظامی است با ملاحظه انصاف و بر اساس این بنیان که نهایتاً آب موجود به مصرف مردم خواهد رسید و تقاضای کل و عرضه کل باید با هم تسویه شوند. نظامی که در پرتغال به کار گرفته می‌شود خیلی خوب کار می‌کند. مقدار معقولی سهمیه آب برای مصارف خانوار را می‌شود با قیمت ثابتی خرید؛ قیمتی که با سطح درآمد خانوارها تناسب دارد. این مقدار البته آب نوشیدنی و شست‌وشو و استحمام و… را پوشش می‌دهد. فراتر از آن اگر کسی می‌خواهد باغی را آب بدهد یا استخری را پر کند، آنگاه می‌تواند سهمیه بیشتری بخرد اما هر واحد آب مازاد بیشتر قیمت بالاتر خواهد داشت و آن‌وقت اگر کسی بخواهد باغ میوه‌اش را با منابع شهرداری آب دهد، هر واحد آب اضافه‌ای که باید بخرد به یک مقدار ثابت (اگر نه تصاعداً) گران‌تر خواهد بود.
این نظام کار می‌کند، خوب هم کار می‌کند. مقدار آب کافی با قیمت معقول در اختیار همه است و آنها که بیشتر می‌خواهند باید قیمت سنگینی بابت آن بپردازند، و به این ‌ترتیب تعداد افرادی که بیشتر می‌خواهند، به شکل چشمگیری کاهش می‌یابد. واضح است که همیشه پولدارهایی خواهند بود که بخواهند اراضی وسیعی را آبیاری کنند اما مطابق این نظام سهمی از آب که نهایتاً نصیب آنها می‌شود آنقدر کوچک است که فارغ از اینکه آنها آب را برای چه مصرف می‌کنند، مساله کمبود آب را برای خودمان حل کرده‌ایم. این‌گونه خشم عمومی مردم نسبت به کسانی که آب کمیاب را با چنان شیوه‌ای مصرف می‌کنند آرام خواهد شد، چون همه می‌دانند که اسراف‌کاران دارد رست‌شان کشیده می‌شود تا پول آب مصرفی‌شان را بدهند.
علم اقتصاد، علم مطالعه چگونگی تخصیص منابع محدود است و درس پایه‌ای که ما از این علم می‌گیریم این است که تخصیص و سهمیه‌بندی به بهترین شکل به واسطه سازوکار قیمت انجام می‌شود. مهم نیست منابع در تملک چه کسی است، از طریق بازار باز به تخصیص بهینه خواهیم رسید. برخی نظارت‌ها و حراست‌های معتدل می‌تواند و باید برای چنان نظام سهمیه‌بندی آبی در نظر گرفته شود، مثلاً باید مقدار کمینه مشخصی با قیمتی معقول در اختیار همه باشد.
مهم‌ترین نکته‌ای که در اینجا بر آن پافشاری داریم این است که راه‌حل عبور از بحران آب این است که قیمت‌ها تصحیح شوند. باقی خودش به صورت کاملاً طبیعی از پی خواهد آمد.
میزان مصرف آب در بخش کشاورزی و صنعتی در ایران
میزان مصرف آب در بخش کشاورزی و صنعتی در ایران

طبق گزارشات وزارت نیرو، حدود ۹۲ درصد منابع آب تجدید پذیر ما در بخش کشاورزی مصرف می شود. کل مصرف آب در بخش خانگی و صنعت ۸ درصد است.

مصارف کشاورزی

با وجود هشدارها نسبت به مصرف بالای آب در مصارف شهری، آمارها نشان می دهد که بیش از ۹۰ درصد از منابع آب در بخش کشاورزی مصرف می شود که در صورت مدیریت بهینه در این حوزه می توان تا اندازه ی زیادی از ابعاد بحران کم آبی کاست.

کشاورزی بیش از همه ی فعالیت های انسان به آب نیاز دارد . تولید تمامی محصولات کشاورزی و دامی به آب وابسته است . اگر در منطقه ای باران کافی ببارد کشاورزان نیازی به آبیاری محصولات خود ندارند . اما اگر بارندگی کافی نباشد آبیاری محصولات ضروری است . باید روش کار کشاورزی متناسب با شرایط اقلیمی مناطق باشد . مثلا” بهتر است در مناطق کم آب گیاهانی که در مقابل خشکی مقاومت بیشتری دارند کاشته شوند زیرا به دلیل نیاز نداشتن گیاه به آب فراوان هم مقرون به صرفه است و هم مانع شوری زمین در اثر آبیاری با آب کم می شود .

هرکس در تمام زندگی خود یک بار دانه ای یا نهالی کاشته باشد ، ارزش حیاتی آب را برای کشاورزی درک کرده است .

برای پیشگیری از هدررفتن آب کشاورزی چه باید کرد ؟

در حال حاضر از هر متر مکعب آب مصرفی در بخش کشاورزی ایران ۵۰۰ گرم محصول بدست می آید این رقم با استاندارد جهانی که ۳ کیلوگرم است فاصله دارد .

  • در بعضی مناطق ، آبیاری بارانی و قطره ای از روش های صحیح مصرف آب است .
  • برای کاهش تبخیر سریع آب از سطح مزارع و پیشگیری از ترک خوردن خاک ، در صورت امکان بهتر است گیاهان بصورت ردیفی و روی پشته کاشته شوند .
  • آبیاری نابهنگام موجب اتلاف آب می شود . بهتر است آبیاری را در هنگام عصرو شب که تبخیر حداقل است انجام داد . برای جلوگیری از اتلاف و تبخیر آب در مناطق گرم و خشک ، باید روی نهرهای آبیاری پوشانده شود .

 

آب مجازی در بسیاری از محصولات مصرفی روزانه پنهان است
آب مجازی، مقدار آبی است که کالا یا محصول در یک فرآیند تولید از لحظه شروع تا پایان، مصرف می‌کند. در تجارت آب مجازی، به کشورهای کم‌آب توصیه شده که به جای تولید مواد غذایی از منابع آب داخلی، به واردات مواد غذایی مبادرت ورزیده و منابع آب داخلی را برای فعالیت ای تجاری پرسود اختصاص دهند.

آب مجازی، مقدار آبی است که کالا یا محصول در یک فرآیند تولید از لحظه شروع تا پایان، مصرف می‌کند. در تجارت آب مجازی، به کشورهای کم‌آب توصیه شده که به جای تولید مواد غذایی از منابع آب داخلی، به واردات مواد غذایی مبادرت ورزیده و منابع آب داخلی را برای فعالیت­‌های تجاری پرسود اختصاص دهند.

معمولاً در منابعی که سخن از آب مجازی است، دو اصطلاح آب سبز و آب آبی دیده می­‌شود. آب‌­های زیرزمینی و آب‌های سطحی، آب آبی را تشکیل می­‌دهند در حالی که به رطوبت خاک در مناطق غیراشباع آب سبز می‌گویند. به عبارتی کشاورزی دیم از آب سبز تغذیه می‌کند، در حالی که کشاورزی آبی از آب آبی مهارشده سیراب می‌شود. منشاء آب آبی و آب سبز بارندگی است. در حدود ۶۱ درصد از نزولات آسمانی به آب سبز و باقی به آب آبی تبدیل می‌شود. آب مجازی، مقدار آبی است که کالا یا محصول در یک فرآیند تولید از لحظه شروع تا پایان، مصرف می‌کند. مثلاً برای تولید یک کیلوگرم گندم به‌طور متوسط یک‌هزار و ۳۰۰ لیتر آب و میانگین آب استفاده شده برای تولید هر کیلوگرم هندوانه ۳۰۰ لیتر آب در جهان است.

میزان آب سبز و آب آبی و نحوه مصرف آن در بخش‌های مختلف

توسعه‌دهندگان ایده آب مجازی معتقدند با صادرات و واردات کالا و محصولات، حجم زیادی آب جابه‌جا می‌شود که از آن به‌عنوان تجارت آب مجازی نام برده می‌شود. در تئوری تجارت آب مجازی، به‌منظور کاهش فشار بر منابع آب، به کشورهای کم‌آب توصیه شده که به جای تولید مواد غذایی از منابع آب داخلی، به واردات مواد غذایی مبادرت ورزیده و منابع آب داخلی را برای فعالیت‌های تجاری پرسود اختصاص دهند.

میزان بارندگی و مصرف آب در کشاورزی کشور

بارش‌های جوی کشور سالانه معادل ۴۱۳ میلیارد مترمکعب برای کشور دارند که با ۱۳ میلیارد مترمکعب آب واردشده به کشور توسط رودخانه‌های مرزی این میزان به ۴۲۶ میلیارد مترمکعب افزایش می‌یابد؛ اما از این مقدار ۲۹۵ میلیارد مترمکعب مستقیماً تبخیر شده و از دسترس خارج می‌شود به عبارت ساده پتانسیل کل منابع آب تجدیدشونده کشور حدود ۱۳۰ میلیارد مترمکعب برآورد می‌شود. بازده کل آبیاری در کشورهای توسعه‌یافته ۶۵ درصد و در کشورهای در حال توسعه ۴۵ درصد است، این شاخص در ایران بین ۳۳ تا ۳۷ درصد است. با توجه به این شرایط حاکم بر بارندگی و میزان آب کشور، بنابراین کشور ما باید به مفهوم آب مجازی توجه بیشتری داشته باشد.

اهمیت آب مجازی در کشور

در حالی که مفهوم آب مجازی بیش از سه دهه است که در سیاست‌گذاری‌های کشورهای توسعه‌یافته مورد توجه قرار گرفته‌ است. کشور ما چندان توجهی به مفهوم آب مجازی نداشته است. پروفسور “هانس‌-گئورگ فرده” پژوهشگر کشاورزی معتقد است با در نظر گرفتن وضع آب در سراسر جهان، تنها با صرفه‌جویی در آب مجازی می‌توان ذخایر موجود را مدیریت کرد. این میزان مصرف را نمی‌توان با کنتور اندازه‌ گرفت، زیرا آب مجازی در بسیاری از محصولات مصرفی روزانه پنهان است. پایین بودن بهره‌وری آب کشاورزی در ایران، باعث ضرورت بیشتر آب مجازی در این بخش می‌شود، بنابراین بهترین راهکار در شرایط موجود، توسعه هرچه بیشتر تجارت آب مجازی است. در واقع کشورهای کم‌آب (همچون ایران) می‌توانند با تجارت آب مجازی و واردات محصولات آب‌بر، مقدار آب موردنیاز برای تولید آنها را ذخیره کنند.

تجارت آب مجازی در دنیا

تجارت جهانی کالاها، جریانی بین‌المللی از آب مجازی را به وجود می‌آورد که اصطلاحاً “تجارت آب مجازی” نامیده می‌شود. تجارت آب مجازی میان کشورها را یک‌هزار و ۳۴۰ میلیارد مترمکعب در سال ۲۰۰۰ تخمین زده‌اند که ۶۰ درصد آن مربوط به محصولات کشاورزی، ۱۴ درصد آن مربوط به تجارت ماهی و غذاهای دریایی، ۱۳ درصد آن مربوط به تجارت دام و ۱۳ درصد مربوط به تجارت گوشت بوده است. بیشترین حجم تجارت جهانی آب مجازی مربوط به محصولات کشاورزی است و در بین آنها گندم بالاترین میزان را دارد.

hamiab.ir-water


۷۰ درصد وزن انسان از آب تشکیل شده !
۷۰ درصد وزن انسان از آب تشکیل شده !

مطالعات نشان داده است که بیش از ۷۰ درصد وزن انسان از آب تشکیل شده است و این مقدار بر اساس سن، جنسیت و عوامل زیستی و محیطی دیگر متغیر است.

آب نقش مهمی را در سلامتی انسان و موجودات زنده ایفا می‌کند و کمبود همین ماده بی‌بو و بی‌رنگ در بدن می‌تواند به راحتی شما را تا سر حد مرگ پیش ببرد. بعد از اکسیژن که مهم‌ترین عامل حیات انسان است و اگر چند دقیقه به انسان نرسد، سبب مرگ می‌شود، آب دومین عنصر مهم در حیات انسان است.

در برخی از جانداران بیش از ۹۰ درصد از وزنشان را آب تشکیل می‌دهد و در انسان بیش از ۷۰ درصد از وزن به آن اختصاص دارد. به طور کلی، کودکان، مردان و سپس زنان به ترتیب بیشترین مقادیر آب را در بدن خود ذخیره دارند و این مقدار تحت شرایط داخلی و خارجی متفاوت تغییر می‌کند. توجه به این نکته مهم است همان‌طور که کم‌آبی در بدن سبب بروز مشکلات سلامتی می‌شود، زیاد آب نوشیدن نیز ممکن است بسیار خطرناک و حتی کشنده باشد.

در بدن انسان چقدر آب وجود دارد؟
حجم آب موجود در بدن افراد به علت عوامل متعدد با یکدیگر متفاوت است. شاید برایتان جالب باشد که وزن کودکان بیشتر از بقیه از آب تشکیل شده است به طوری که حدود ۷۸ درصد از وزنشان از آب است.

در مردان بزرگسال گاهی این مقدار به حدود ۶۰ تا ۶۵ درصد کاهش پیدا می‌کند. بافت‌های چربی در مقایسه با بافت‌های غیرچربی مقدار کمتری آب دارد. در زنان به این علت که بافت‌های چربی بیشتر از مردان است این مقدار گاهی به ۵۵ تا ۶۰ درصد کاهش می‌یابد. حدود ۴۵ درصد از وزن افراد چاق و دارای اضافه وزن از آب تشکیل می‌شود که مقدار کمی است و علت آن وجود بافت‌های چربی فراوان در بدن آن‌ها است.

در نتیجه وزن کودکان بیشتر از سایرین از آب تشکیل شده است و بدن زنان در مقایسه با مردان مقدار کمتری آب دارد. علاوه بر این، افرادی که بافت‌های چربی بیشتری دارند در مقایسه با افراد دیگر وزن بدنشان کمتر از آب تشکیل  شده است.

بدن انسان از حدود ۶۵ تا ۷۵ درصد آب تشکیل شده است و حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد خون بدن انسان از آب تشکیل می‌شود. علاوه بر این، مغز و قلب از ۷۳ درصد، ریه‌ها ۸۳ درصد، پوست از ۶۴ درصد، ماهیچه و کلیه‌ها از ۷۹ درصد و استخوان‌ها از ۳۱ درصد آب تشکیل شده‌اند که رقم قابل توجهی است.

حجم بارش‌ها با ۴۸ درصد کاهش به ۱۱/۷ میلی‌متر رسید
حجم بارش‌ها با ۴۸ درصد کاهش به ۱۱/۷ میلی‌متر رسید

با گذشت ۵۰ روز از سال آبی جدید، متوسط بارش‌های کشور به ۱۱.۷ میلی‌متر رسیده است.

به گزارش روابط عمومی حامیان آب به نقل از وزارت نیرو، بر اساس اطلاعات ایستگاه‌های باران‌سنجی شرکت مدیریت منابع آب ایران، با گذشت ۵۰ روز از سال آبی جدید یعنی از ابتدای مهرماه سال جاری تا پایان روز جمعه ۱۹ آبانماه جاری، متوسط بارش‌های کشور به ۱۱/۷ میلی‌متر رسید. این میزان بارش در مقایسه با مدت مشابه سال آبی گذشته ( ۱۲ میلی‌متر ) ۸ درصد و در مقایسه با متوسط بلندمدت ( ۲۱ میلی‌متر ) ۴۸ درصد کاهش داشته است.

بر همین اساس، بیشترین بارش‌ها در حوضه‌های آبریز اصلی، دریای خزر با ۸۲ میلی‌متر، دریاچه ارومیه با ۲۱ میلی‌متر، خلیج فارس و دریای عمان، فلات مرکزی و قره قوم با ۲ میلی‌متر به ثبت رسیده است. حوضه آبریز اصلی مرزی شرق در مدت زمان مذکور فاقد هر نوع بارش بوده است.

این گزارش می‌افزاید:

ایستگاه رامسر- صفارود در استان مازندران شاهد حداکثر بارندگی به میزان ۵۷۸ میلی‌متربوده و برای ایستگاه‌های آباده تشک در استان فارس، باغستان تربت جام در استان خراسان رضوی، بترک در استان خراسان جنوبی و اهواز در استان خوزستان حداقل بارندگی به میزان صفر گزارش شده است.

گفتنی است، حجم بارش‌های اول مهر تا ۱۹ آبان‌ماه جاری، معادل ۱۹ میلیارد و ۱۲۸ میلیون مترمکعب بوده است.