تمام موجودات، گیاهان و انسان ها برای ادامه حیات نیازمند آب تمیز و سالم هستند زیرا در چرخه حیات اگر گیاهان با آب آلوده آبیاری شده و رشد کنند، خوراک حیوانات شده و از طریق آنها می توانند انواع بیماری ها و آلودگی ها را به انسان ها منتقل کنند و به این صورت چرخه حیات به مخاطره می افتد.
با تغییر شیوه های زندگی انسان ها شاهد استفاده از انواع و اقسام کودها و سموم شیمیایی برای کشت محصولات کشاورزی هسیتم و همچنین به دلیل بی توجهی جوامع انسانی بسیاری از زباله ها و فاضلاب ها به رودها و … رها شده و به این ترتیب منابع تامین آب آشامیدنی آلوده می شوند.
به دلیل خشکسالی های اخیر و برداشت بی رویه از آب های زیر زمینی با کمبود منابع تامین آب سالم در کشور مواجه هستیم این در حالی است که بی توجهی به طبیعت و نحوه صحیح دفع زباله ها و همچنین نبود سیستم فاضلاب شهری مناسب سبب شده تا اکنون بخش عظیمی از آبرفت ها در دل تهران با حجم عظیمی از پساب فاضلاب ها انباشته شوند و علیرغم برخی ادعا بدون هیچ گونه تخصصی می تواند مدعی شده که این آلودگی ها قابلیت نقوذ به سفره های زیر زمینی و حتی نفوذ به چاه های آب آشامیدنی را خواهند داشت.
در مقابل به دلیل بی توجهی ما انسان ها نسبت به سلامت خود و محیط اطرافمان، در نزدیکی رودخانه ها و سدها م یتوان رد پای انسان ها را در قالب زباله های فراوان مشاهده کرد که برای مشاهده این مدعا مسوولان محترم وزارت نیرو می توانند به رودخانه های منتهی به سد جاجرود و در نزدیکی فشم و لواسان مراجعه کده و انواع و اقسام زباله های برجا مانده از تفریحات شهروندان را ملاحظه کنند.
در کنار این موارد می توان به سایر علل آلودگی آب ها نیز اشاره کرد.
فلزات سنگین
فعالیت‌هایی مانند حفر معدن و ساختمان‌سازی ممکن است مقادیر زیادی از فلزات سنگین را به منابع آب زیرزمینی مجاور وارد کند. برخی از باغ‌های قدیمی ممکن است حاوی مقادیر زیادی آرسنیک باشند که زمانی به عنوان آفت‌کش به کار می‌رفت. این فلزات در مقادیر بالا برای سلامتی خطرناک هستند.
سرب و مس
وسایل لوله‌کشی خانگی شایع‌ترین منبع سرب و مس در آب آشامیدنی هستند. آب ممکن است به تدریج باعث خورده شدن لولهها شود و این مواد به درون آب خانه نشت کند. میزان اسیدی یا قلیایی بودن آب خانه ها در میزان خورده شدن لولهها موثر است. درجه حرارت یا میزان مواد معدنی آب هم در این زمینه نقش دارد. سرب و مس در لولهها، سه‌‌راهی‌ها یا سایر وسائل مربوط به آب مانند شیرها و سینک ظرفشویی به کار می‌روند.
فاضلاب‌های خانگی
دفع نادرست ترکیبات خانگی که به طور بسیار رایجی مورد استفاه قرار می‌گیرد، ممکن است آبهای زیرزمینی را آلوده کند. از جمله این مواد حلال‌‌‌ها، روغن موتور استفاده شده، رنگ‌ها، حلال‌های رنگ‌ها. حتی صابون و مواد شوینده و پاک‌کننده ممکن است نهایتا آب آشامیدنی را آلوده کنند. این وضعیت معمولا هنگامی که چاه‌های فاضلاب و سپتیک تانک‌ها نامناسبی مورد استفاده می‌گیرد، رخ می‌دهد.
کودها و آفتکشها
کشاورزان برای افزایش رشد محصولات وجلوگیری از آسیب حشرات از کودها و حشره‌کش‌ها استفاده می‌کنند. این ترکیبات همچنین در باغ‌های حومه شهر نیز به کار می‌رود. مواد شیمایی در این ترکیبات ممکن است نهایتا به آبهای زیرزمینی راه یابد. این نوع آلودگی به انواع و مقادیر مواد شیمیایی مورد استفاده و کاربرد آنها بستگی دارد. شرایط محیطی محلی مانند نوع خاک یا میزان بارش باران و برف فصلی نیز بر این نوع آلودگی موثر است.
بسیاری از کودها حاوی اشکالی از نیتروژن هستند که می‌تواند به صورت ماده زیان بار نیترات درآید. این نیترات به سایر منابع نیترات که در بالا ذکر شد،اضافه می‌شود. برخی از سیستم‌های زهکشی زیرزمینی در کشاورزی کودها و آفتکشها را در خود جمع می‌کنند. این آب آلوده می‌تواند باعث آلودگی آبهای زیرزمینی و نهرها و رودخانه‌های محلی شود. به علاوه مواد شیمیایی مورد استفاده برای نابود کردن حشرات و سایر بندپایان مزاحم در ساختمان‌ها نیز ممکن است آلاینده باشد. باز میزان مشکل ایجاد شده به مقدار و نوع ماده شیمیایی مورد استفاده برای این کار دارد. همچنین نوع خاک و مقدار آبی که از خاک می‌گذرد، در میزان آلودگی موثر است.
فضولات انسانی و حیوانی
در فضولات انسانی و حیوانی، نیترات و باکتری به عنوان دو ماده آلاینده بسیار مهم یافت می‌شوند.
چاه‌های فاضلاب می‌توانند باعث آلودگی باکتریایی و نیتراتی آب شوند. همچنین دامداری‌‌های که از تعداد فراوانی از حیوانات مستعد تولید این دو ماده هستند.
فاضلاب‌های صنعتی
بسیاری از مواد شیمیایی زیانبار به طور گسترده‌ای در صنایع و کارخانجات محلی استفاده می شوند که در صورت دفع نامناسب ممکن است باعث آلودگی آب آشامیدنی شوند.
کارخانه‌های محلی: اینها شامل کارخانه‌های مجاور، طرح‌های صنعتی، و حتی کسب‌وکارهای کوچکی مانند پمپ بنزین و خشک‌شویی‌ها می‌شود. در همه این مکان‌ها به انواع گوناگونی از مواد شیمیایی به کار می‌رود که به دفع با مراقبت دقیق دارد. دفع نادرست و رها شدن این مواد شیمیایی یا پسمانده‌های صنعتی می‌تواند منابع آب زیرزمینی را تهدید کند.
نشت تانک‌ها و لولههای زیرزمینی: فراورده‌های نفتی، مواد شیمیایی و فاضلاب‌هایی که در محفظه‌ها یا لولههای زیرزمینی ذخیره می‌شوند، ممکن است نهایتا به آبهای زیرزمینی راه یابند. این لولهها و تانک‌ها اگر به درستی ساخته یا نصب نشوند، نشت خواهند داد. تانک‌ها یا لولههای فولادی ممکن است به مرور زمان خورد شوند. امکان نشت تانک‌های حاوی نفت یا مواد شیمیایی در مزارع قدیمی و به حال خود رها شده بسیار زیاد است.
محل‌های جمع‌آوری فاضلاب: بسیاری از محل‌های جدید جمع‌آوری فاضلاب‌ها و پسماندها طوری ساخته شده‌ند که نشت نکنند. اما بروز سیلاب‌ها ممکن است از این موانع بگذرد و آب آلوده شود. در محل‌های قدیمی نگهداری فاضلاب که به درستی ساخته نشده‌اند، ممکن است انواع مختلفی از مواد آلاینده به آبهای زیرزمینی نشت کند.
باتوجه به موارد گفته شده بهتر است :
*در مصرف آب صرفه جویی شود زیرا این کار مانع کمبود آب سالم شده و همچنین میزان آب آلوده ای که نیاز به تصفیه دارد را کاهش می دهد.
* رنگ، روغن و مواد زباله را درون سینک ظرفشویی، راه‌آب حمام و دستشویی و یا توالت نریزید.
* از پودر لباسشویی، مواد تمیز کننده خانگی و صابون و شامپو استفاده کنید.
* از کودها و یا حشره کش ها زیاد استفاده نکنید.
*زباله ها را در رودخانه، دریاچه، جوی آب و … نریزید.
*هر از چندی وضعیت لوله کشی داخلی را از نظر پوسیدگی و نشت و هدر رفت آب کنترل کنید.