“رضا اردکانیان” شامگاه دوشنبه در جلسه شورای همیاران آب استان کرمان با بیان اینکه گام های ارزنده‌ای در استان کرمان در صنعت آب و برق صورت گرفته است اظهار کرد: بهترین استفاده برای صحیح مصرف آب، طرحی است که در استان کرمان پیش گرفته شده است و وزارت نیرو به جد از این طرح حمایت خواهد کرد.

وی با بیان اینکه در دنیا و کشورهایی که حتی با مشکل آب نیز روبرو نیستند، چگونگی مصرف آب از لحاظ کمیت و کیفیت از اهیمت خاصی برخوردار بوده و آب یک موضوع اخلاقی در دنیا است، اظهار کرد: نیاز به گفت‌وگوی چندجانبه مبتنی بر مدیریت آب در کشور هستیم و کار استان کرمان در دنیا نیز همواره مطرح بوده و سال گذشته در سازمان ملل «دهه بین المللی آب و توسعه پایدار» از فروردین سال ۲۰۱۷ به مدت ۱۰ سال در دنیا اجرایی شد که نشان می‌دهد راه استان کرمان در حوزه نحوه صحیح از مصرف آب درست بوده است.

اردکانیان با تاکید بر اینکه برنامه «دهه بین المللی آب و توسعه پایدار» در کشورهای در حال توسعه اجرایی در حال اجرایی است و برنامه‌هایی تقدیم شده بنده به رییس جمهور و مجلس بر این اساس بوده اظهار کرد: در محدوده استان‌ها نیز باید اساس کار ما بر منفعت ذی‌نفعان باشد.

وزیر نیرو با بیان اینکه آب باید به یک دغدغه همگانی در کشور تبدیل شود و توسعه کشور، توسعه‌ای آب محور خواهد بود اظهار کرد: یک سوم متوسط بارش جهانی در کشور صورت می گیرد به طوری که در فصل پاییز حدود ۲۵ درصد پایین‌تر از سال گذشته و بیش از ۵۰ درصد کمتر از متوسط دراز مدت شاهد کاهش بارش ها را شاهد بودیم و پیش بینی می‌شود تا پایان فصل زمستان نیز ۱۵ درصد در بهترین حالت کمتر از گذشته بارش داشته باشیم.

وی با بیان اینکه خشکی و نیمه خشکی جزء طبیعت این اقلیم است اظهار کرد: طرح همیاران آب طرح عملیاتی است و امیدواریم در وزارت نیرو نیز بتوانیم کمک یار چنین ایده و طرحی در استان کرمان باشد و طرح همیاران آب کرمان را بعنوان نمونه و الگویی برای سایر استان‌های کشور قرار دهیم.

اردکانیان با تاکید بر اینکه قطعا فراهم شدن چنین فضایی کار ساده ای نبوده اما سخت تر از فراهم شدن چنین فضایی، حفاظت از این طرح است ادامه داد: علاوه بر اختیارات و مواظبت از این طرح، حفظ ماندن این جمع از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده وتوانایی تعیین و تدوین اهدافی مشترک، توانایی امکان دیدن نقش آب در توسعه همه سازمان‌ها، توانایی عملی کردن طرح آمایشی آب محور و … در استان تضمین کننده چنین حفاظتی خواهد بود.

وزیر نیرو با اشاره به اینکه نکته اصلی در توسعه پایدار، موضوع آب است و این موضوع در همه استان‌های کشور موضوعیت دارد افزود: یکی دیگر از تضمین‌های مهم برای تداوم این ایده و آرمان، حفظ چارچوب‌های منافع ملی کشور است و نباید همه مسایل را به صورت ایزوله و تنها مختص به منطقه خود ببینیم و سطح توسعه یافتگی در سطح مدیریت استان؛ به گونه ای است که دل نگرانی و دل مشغولی از این حیث وجود ندارد.

وی با قدردانی از وجود چنین مشارکت و همکاری شکل گرفته در استان کرمان اظهار کرد: یکی از برنامه‌های وزارت نیرو در دولت دوازدهم ایجاد ارزش افزوده به ازای هر مترمکعب به بهترین نحو ممکن است که باید مشوق های لازم برای رسیدن به این مهم را ایجاد کنیم.

اردکانیان در ادامه با بیان اینکه طرح همیاران آب به روز ترین طرح برای حل مشکلات آب استان و حتی کشور است اظهار کرد: وزارت نیرو و بنده موظف هستم از وجود چنین عزم جزمی به نحو مقدور حمایت کنم ضمن آنکه از حیث اختیارات و ایجاد تسهیل برای اجرای بهینه چنین تشکلی آمادگی خود را اعلام می‌کنم.

وزیر نیرو در پایان با اشاره به مصوبه تشکیل بازار آب در کشور خاظر نشان کرد: دستورالعمل تشکیل بازار آب در مرداد ماه سال جاری تدوین شد و هم اکنون آماده اجرایی شدن است که می توانیم این طرح را در استان کرمان اجرایی و عرضه کنیم.

وی در پایان این جلسه به واسطه موفق طرح‌های و ایده‌های استان کرمان در حوزه آب و برق پیشنهاد مشاور وزیر نیرو را به استاندار کرمان ارایه کرد.

علیرضا نوذری پور، با بیان اینکه ۱۷۵ عدد ایستگاه پمپاژ در استان تهران وظیفه انتقال آب به نقاط مرتفع را با ظرفیت ۲۲۴ هزارمترمکعب در ساعت به عهده دارد، اظهار کرد: در شهر تهران ۶۴ ایستگاه پمپاژ، بعد از هشت مرحله پمپاژ، در اختلاف ارتفاعی ۸۰۰ متری، آب را به شمالی ترین نقاط تهران می رسانند.

به گفته قائم مقام شرکت آب و فاضلاب استان تهران، این استان بزرگترین پایگاه جمعیتی در کشور است که در کنار هیچ رودخانه‌ای بنا نشده و منابع آب آن محدود گزارش می‌شودهمچنین با داشتن سهم سرانه آب تجدید پذیرغیرمتعارف ۳۵۰ مترمکعب در سال، از مرز بحران عبور کرده است.

نوذری‌پور با بیان اینکه این میزان در کل کشور ۱۶۶۶ و در دنیا ۶۶۶۰ مترمکعب در سال است، عنوان کرد:اختلاف رقوم ارتفاعی آن بالغ بر ۸۰۰ متر است که با  ایستگاههای پمپاژ موجود و ظرفیت ۲۲۴ هزارمترمکعب در ساعت بعد از ۸ مرحله پمپاژ  آب به شمالی ترین نقطه تهران می رسد.

وی عمر بسیاری از تاسیسات آب در تهران را بالغ بر ۵۰ سال دانست و افزود:در شرایط فعلی تهران در معرض خشکسالی های متناوب قرار گرفته است.

قائم مقام شرکت آب و فاضلاب استان تهران در خصوص اقدامات شاخص شرکت آب و فاضلاب استان تهران در بخش فاضلاب گفت:اجرای بیش از ۶۰۰۰ کیلومتر شبکه جمع‌آوری، خط اصلی وتونل فاضلاب رو و نصب بیش از ۶۰۰۰۰۰ انشعاب فاضلاب در شهر تهران و افتتاح مدول‌های ۵ و ۶ تصفیه‌خانه فاضلاب جنوب تهران با ظرفیت ۲۶۰۰ لیتر بر پانیه بخشی از اقدامات در این حوزه بوده است.

وی ادامه داد:ایجاد تاسیسات جمع‌آوری و افتتاح ۱۰ باب تصفیه‌خانه فاضلاب در تهران و هشت شهر استان (شهریار، شهر قدس، اسلامشهر، پرند، پیشوا، پردیس، لواسان و میگون) و اجرای بزرگترین پروژه مکانیسم توسعه پاک در بین طرح‌های فاضلاب شهری جهان از دیگر اقدامات انجام شده در بخش فاضلاب است.

قائم مقام شرکت آب و فاضلاب استان تهران با اشاره به اجرای بزرگترین پروژه مکانیسم توسعه پاک CDM در بخش فاضلاب اظهار کرد:در شانزدهیمن دوره مراسم جایزه جهانی انرژی در تهران، جایزه ویژه بخش آب و همچنین عنوان برتر در میان ۱۵ طرح جهانی در این دوره از سوی بنیاد جهانی انرژی به طرح فاضلاب تهران اعطا شد.

به گفته نوذری‌پور استفاده از بیوگاز حاصل از فرآیند تصفیه بی‌هوازی فاضلاب‌ حاوی گاز متان برای تولید برق، از ویژگی‌های منحصر به فرد طرح فاضلاب تهران است که در کسب جایزه مورد توجه داوران قرار داشت.

در مقیاس جهانی، تقاضا برای نمک‌زدایی آب با سرعتی شتابان رو به گسترش است و رشد سالانهٔ آن طی دورهٔ ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۶ معادل ۹ درصد با مجموع سرمایه‌گذاری ۸۸ میلیارد دلار اعلام شده این رشد شتابان، بر دو مطلب دلالت دارد، نخست آن که سهم دریاها در تأمین آب مورد نیاز سواحل بیش‌تر شده و دوم آن که کیفیت آب‌های زیرزمینی در سرزمین‌های داخلی رو به زوال نهاده است.

در ایران زمان نصب و به کارگیری نخستین تأسیسات نمک‌زدایی آب به درستی مشخص نیست، به نظر می‌رسد که نخستین تأسیسات نمک‌زدایی آب کشور، در سال ۱۳۴۰ و هم زمان با توسعهٔ صادرات نفت، در جزیرهٔ خارک نصب شده باشد و از آن پس، به کارگیری تدریجی این تأسیسات، برای تأمین آب شرب جزایر و برخی شهرهای ساحلی جنوبی کشور، به صورت محدود، به کار گرفته شد.

نیاز به سرمایه‌گذاری به نسبت زیاد، همراه با محدودیت‌های فنی در نگهداری و راهبری تأسیسات گران قیمت نمک‌زدایی آب، از محدودیت‌های توسعهٔ این تأسیسات تا پیش از سال‌های ۱۳۸۸ به شمار می‌رود اما از نیمهٔ سال ۱۳۸۸، با به کارگیری شیوه‌های نوین مالی که فرصت و امکان مشارکت بخش خصوصی را در طرح‌های آب و فاضلاب، به ویژه طرح‌های نمک‌زدایی آب فراهم ساخت تا احداث تأسیسات نمک‌زدایی در مناطق مختلف کشور با تمرکز بر نوار ساحلی جنوب کشور قوت و رونق یابد.

در بخش آب و فاضلاب، بر اساس اطلاعات موجود در پایان آبان ماه سال ۱۳۹۶، در مناطق ساحلی جنوب و شمال کشور ۵۵ واحد تأسیسات نمک‌زدایی با مجموع ظرفیت ۱۲۸.۷ هزار مترمکعب در روز و با سرمایه‌گذاری بالغ بر ۵۷۱۵ میلیارد ریال نصب و در حال کار بوده است و بخشی قابل توجهی از نیاز آب شرب شهرها و روستاهای استان‌های ساحلی را تأمین می‌کند.

ایجاد و توسعهٔ تأسیسات نمک‌زدایی آب، بر اساس رویکرد بهره‌گیری از ظرفیت دریا برای تأمین نیاز آب شرب در مناطق ساحلی و حفظ آب‌های شیرین درون سرزمینی و متناسب با نیازهای محلی در هر منطقه، به تدریج و در قالب انعقاد قراردادهای جداگانه با بخش خصوصی انجام و توسعه می‌یابد.

در همین راستا علی اصغر قانع معاون برنامه‌ریزی و توسعه شرکت مهندسی آبفای کشور همچنین از تامین آب شرب شهرها و روستاهای ساحلی ۵۵ واحد تأسیسات نمک‌زدایی خبر داد و گفت:در بخش روستایی استان هرمزگان، طی سال‌های گذشته، ۱۸ واحد تأسیسات نمک‌زدایی با مجموع ظرفیت تولید روزانهٔ ۲۹ هزارو ۲۵۰ مترمکعب نصب شده که ۹ واحد با مجموع ظرفیت تولید روزانهٔ ۱۳ هزارو ۷۵۰ مترمکعب در دست ساخت است و دو واحد نیز با مجموع توان تولید روزانهٔ ۴۳۰۰ مترمکعب در مرحلهٔ عقد قرارداد، سه واحد با مجموع توان تولید روزانهٔ ۳۵۵۰ مترمکعب در مرحلهٔ انتخاب سرمایه‌گذار و هشت واحد در مرحلهٔ مطالعات اولیه قرار دارد.

به‌گفته وی یکی از طرح‌های بزرگ نمک‌زدایی آب در مناطق ساحلی جنوب کشور که هم اکنون در حال احداث است، تأسیسات نمک‌زدایی آب در شهر بندرعباس است که قرارداد احداث این طرح با ظرفیت تولید روزانه یکصد هزار مترمکعب آب شرب، با سرمایه‌گذاری به مبلغ ۲۰۴ میلیون دلار، در تابستان سال ۱۳۹۱ منعقد شده و طبق برنامه مقرر است در مرحلهٔ نخست با ظرفیت ۵۰ درصد و در مرحلهٔ بعد با ظرفیت کامل (یکصد هزار مترمکعب در روز) تکمیل و بهره‌برداری شود.

قانع اظهار کرد: طرح نمک‌زدایی و انتقال آب از خلیج فارس به استان‌های هرمزگان، کرمان و یزد نیز با هدف هدف انتقال سالانه ۶۵۰ میلیون مترمکعب آب به منظور تأمین آب مورد نیاز صنایع و البته تأمین بخشی از نیاز آبی اجتماعات انسانی در مسیر (به میزان ۷۰ میلیون مترمکعب در سال) در نظر گرفته شده که با طول خط انتقال ۹۷۵ کیلومتر، از تأسیسات نمک‌زدایی بندرعباس تا اردکان یزد و چادرملو اجرایی می‌شود.

وی با اشاره به نمونه دیگری در منطقهٔ مکران که بخشی از مناطق ساحلی استان‌های هرمزگان و سیستان و بلوچستان را در بر می‌گیرد، گفت: چهار طرح نمک‌زدایی در مناطق رأس المیدانی، سیریک، چابهار و پسابندر با مجموع توان تولید روزانه ۲۳ هزارو ۲۵۰ مترمکعب، با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی احداث و در حال کار است.

همچنین حمیدرضا جانباز مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب در این زمینه با بیان اینکه در حال حاضر می‌توان بیش از ۶۰ درصد آب شیرین‌کن‌های مورد نیاز را به صورت ساخت داخل تولید کرد، اظهار کرد:در حال حاضر تولید ۵۰۰ هزار مترمکعب از طریق آب شیرین کن‌ها در حال برنامه‌ریزی یا اجرا است که براساس برنامه ریزی‌های صورت گرفته قرار است که حجم تولیدی آب از طریق این روش توسعه یابد.

به گفته وی، با توجه به پتانسیل ایران در این زمینه قرار شده که تولید آب از طریق آب شیرین‌ کن‌ها به بیش از یک میلیون مترمکعب برسد که تدابیر لازم برای این مساله در حال انجام است.

تعداد و ظرفیت تأسیسات نمک‌زدایی آب در کشور فراتر و بیش‌تر از آن مقداری است که در بخش آب شرب در مناطق ساحلی وجود دارد، در بخش شرب در برخی مناطق مرکزی و درون سرزمینی نیز، حسب نیاز، از این تأسیسات استفاده می‌کنیم و شماری از این دستگاه‌ها در استان‌های خراسان رضوی، خراسان جنوبی، مرکزی، اصفهان، کرمان و برخی دیگر از استان‌های کشور نصب و هم اکنون در حال کار هستند که بایستی تأسیسات نمک‌زدایی که در صنایع کشور با هدف تأمین آب فرآیندی و یا تأمین نیازهای شرب و بهداشتی کارکنان شاغل در واحدهای صنعتی احداث شده‌اند را نیز به آن اضافه کرد

شاهرخ فاتح ، وضعیت بارش کشور را از ابتدای سال آبی جدید تشریح کرد و گفت: از اول مهرماه ۹۶ تا پایان ۴ آذرماه در کل کشور ۲۰.۷ میلی‌متر بارش دریافت شده است، این در حالی است که بارش بلندمدت کشور در این بازه زمانی ۳۰ میلی‌متر برآورد شده است، بنابراین بارندگی امسال در مقایسه با بارش بلندمدت، ۳۱ درصد کاهش دارد.

وی همچنین با اشاره به میزان بارش سال گذشته کشور اظهار کرد: در سال گذشته در همین بازه زمانی دو ماهه؛ بارش کل کشور ۱۵.۳  میلی‌متر بود؛ بنابراین بارش امسال نسبت به سال گذشته ۳۶ درصد افزایش را تجربه کرد.

با وجود بارش‌های خوب روزهای گذشته هنوز ۳۱ درصد کاهش بارش نسبت به میانگین بلندمدت داریم

رئیس مرکز ملی خشکسالی سازمان هواشناسی در مورد تاثیر بارش‌های چند روز اخیر کشور تاکید کرد: بارش‌های روزهای اخیر قطعا در کاهش کمبود بارشی کشور اثرگذار بوده است اما نباید فراموش کنیم که بارش‌های رگباری با حجم وسیع، آن هم در بازه زمانی کوتاه بیشتر باعث وقوع حوادثی مانند سیلاب و آبگرفتگی می‌شود، بنابراین بهتر آن است بارش‌ها به‌ موقع و به تدریج باشد و توزیع زمانی مناسبی داشته است. با وجود بارش‌های خوب روزهای گذشته هنوز ۳۱ درصد کاهش بارش نسبت به میانگین بلندمدت داریم.

کاهش ۷۴ درصدی بارش تهران نسبت به میانگین بلندمدت

فاتح در ادامه به شرایط بارشی استان تهران اشاره کرد و گفت: تهران از ابتدای مهر تا تاریخ ۴ آذرماه، ۱۰.۳ میلی‌متر بارش دریافت کرده و با توجه به اینکه بارش این استان در سال گذشته؛ ۱۸.۸ میلی‌متر و بارش بلندمدت؛ ۳۹.۶ میلی متر است؛ نسبت به سال قبل ۴۵.۲ و نسبت به میانگین بلندمدت ۷۴ درصد کاهش بارش داشته است.

در دوماه اول پاییز ۵ استان بیشتر از ۸۰ درصد کمبود بارش داشتند

وی همچنین با اشاره به استان‌های کم بارش کشور طی دو ماه گذشته، اظهار کرد: از ابتدای مهر تا تاریخ ۴ آذرماه، پنج استان قم، اصفهان، خراسان جنوبی، مرکزی و یزد بیشتر از ۸۰ درصد کمبود بارش داشتند.

رئیس مرکز ملی خشکسالی سازمان هواشناسی در پایان تاکید کرد: دو ماه ابتدایی پاییز امسال در فقر بارشی شدید سپری شد. امیدواریم در یک ماه باقی مانده این فصل، کم‌بارشی‌ها تا حدی جبران شود. البته بر اساس پیش بینی‌های پژوهشکده اقلیم‌شناسی صورت گرفته بارش‌های آذر، دی و بهمن، مجموع بارش کشور را به سمت نرمال نزدیک خواهد کرد اما بعید است بارش‌ها به حدی باشد که کل کم‌بارش‌های کشور جبران شود.

رضا اردکانیان در پنجمین کنگره سراسری خانه کشاورز که با حضور رییس جمهور برگزار شد اظهار کرد: هیچ مشکلی حل نمی‌شود مگر آنکه همه با هم هزینه‌های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، سازمانی و منابع مالی اصلاح آن را متحمل شویم و در این راستا باید داده‌های منابع تصمیم‌گیری را شفاف کنیم، چرا که تصمیم‌گیری‌های درست با داده‌های غیرشفاف ممکن نیست و داده‌های مبهم منبع و منشأ ابهام و مناقشه است.

وی افزود: خیلی بد است که هنوز نمی‌دانیم منابع و مصارف آب چه کمیت و کیفیتی دارند، بنابراین نیازمند گفت‌وگو هستیم تا راجع به مساله بهم پیوسته آب با یکدیگر گفت‌وگو کنیم.

وزیر نیرو ادامه داد: کشاورزان در زمینه‌ی اصلاح این مشکل نقش اساسی دارند چرا که بیش از ۹۰ درصد منابع آب شیرین توسط آنها مصرف می‌شود، بنابراین شما کشاورزان بخش قابل توجهی از حل مساله هستید.

اردکانیان تاکید کرد: هر کسی به دنبال تقسیم‌کردن کشاورزان و مسوولان است در مسیر درستی گام بر نمی‌دارد، چرا که راهکارهای حل مساله قبل از آنکه با منابع مالی بیشتر و فناورانه قابل تحقق باشد باید با مشارکت کشاورزان و همه بهره‌برداران از منابع آبی همراه باشد و اگر قرار بود با تکنولوژی و منابع مالی این مشکلات حل شود امروز باید مشکلاتی به مراتب کمتر از ۴۰ سال پیش می‌داشتیم که سازه‌های آبی پیشرفته و فناوری‌های بروزتری داریم.

وی اعلام کرد: مشکلاتی که امروز وجود دارد ناشی از این است که از ظرفیت‌های یکدیگر آن گونه که باید استفاده نمی‌کنیم که حاصل‌اش ایرادات اساسی است که وجود دارد، اما امیدوارم با تاکید بر رویکردهای درست با درک صحیح و به دور از رفتارهای هیجانی کاری کنیم که آینده روشن‌تر و کشاورزی پایدارتری را برای ایران رقم بزنیم.