در فضای مجازی آزمایشی با استفاده از جریان الکترولیز برای بی کیفیت نشان دادن آب آشامیدنی و آب معدنی وسلامت آب مقطر استفاده شده است.
در این آزمایش از دستگاه الکترولیز که شامل دو الکترون از جنس دو فلز مثلا مس و آلومینیوم است استفاده شده که وقتی در آبی که دارای املاح باشد قرار می گیرد در اثر ردو بدل شدن جریان الکترولیز الکترون ها به حرکت درمی آیند و رنگ املاح موجود در آب تغییر می کند چیزی که در آزمایش فضای مجازی از آن به عنوان لجن موجود درآب یاد شده است ؛ که این در حقیقت همان اکسید شدن املاح مفید آب در اثر جریان الکترولیز است.
رییس گروه کنترل کیفیت و بهداشت آب استان تهران می گوید: تمام منابع آبی اعم از آب چشمه ، چاه و یا آب سطحی دارای املاح معدنی مفید برای بدن هستند که بااستفاده از این آب بدن انسان بخشی از املاح مورد نیاز را می تواند براحتی دریافت کند و امکان جذب این املاح مفید از طریق دیگر امکان پذیر نیست.
استفاده از آب بدون املاح یا آب مقطر موجب می شود املاح داخل بدن در آب مقطرمصرف شده حل و از بدن خارج شود و مصرف کننده آب مقطر حتی اگر در دوره کوتاه از آن استفاده کند دچار بیماری ها قلبی و عروقی ، تیروئید و بیماری های گوارشی می شود که دراین بین کودکان نیز با استفاده از آب مقطر دچار اختلال در رشد خواهند شد.
کارشناسان آزمایشگاه کیفیت آب توصیه می کنند: از آب مقطر که فاقد املاح مفید مانند کلسیم ، منیزیم ، پتاسیم و سدیم است و ارزش غذایی مناسب ندارد استفاده نشود.
به نظر می رسد این نوع تبلیغ ها حقه ای برای فروش دستگاه تصفیه آب است با استفاده از این ترفند علمی برای نشان دادن ناسالم بودن آب شرب در دسترس مردم اعم از آب شهری وروستایی و آب معدنی ها درصدد تشویق مردم برای خرید دستگاه تصفیه آب هستند ،که البته مسئولان آب کشور هیچ کدام از این دستگاه ها را تایید نکردند.
مسئولان آب کشور بارها به همه مشترکانی که به آب تصفیه شده شهری و روستایی دسترسی دارند اطمینان دادند که شاخص های استاندارد در آب تصفیه شده رعایت می شود و نیازی به استفاده از دستگاه تصفیه آب نیست.
رییس گروه کنترل کیفیت و بهداشت آب استان تهران می گوید: با استفاده مکرر حتی در دوره کوتاه مدت از آب مقطر برای دم کردن چای و پخت غذا بیماری ها گوارشی برای مصرف کنند بوجود می آید.
طبق اعلام سازمان استاندارد جهانی ۹۹ و ۹۹ صدم درصد آبی که نیم ساعت بعد از کلرزنی که خاصیت گندزدایی دارد، اگر نیم تا هشت میلیگرم کلر در آن باشد و ph یا سختی آب و با کدورت آب از یک کمتر باشد از لحاظ میکروبی پاک و فاقد آلاینده میکروبی است.
کارشناسان آزمایشگاه کیفیت آب معتقدند : تمام مناطقی که دسترسی به آب آشامیدنی سالم دارند نیازی به جوشاندن آب نیست چون جوشاندن آب بیش از ۳ دقیقه موجب افزایش املاح معدنی موجود در آب می شود که این موضوع نیز طعم آب را عوض و مشکلات دیگری بوجود می آورد.
در استان تهران ۷۱ آزمایشگاه تخصصی کنترل و کیفیت آب وجود دارد که آب تصفیه شده تصفیه خانه ها را کنترل می کنند همچنین آب تصفیه شده قبل از رسیدن بدست مشترک اگر در مسیر تصفیه خانه تا مشترک آب از نظر کیفی دچار مشکل شود نیز با سیستم های لحظه ای کیفی کنترل آب از نظر کیفیت بررسی و کنترل می شوند و در صورت بروز مشکلی در کیفیت، آب منطقه از مدار خارج و آب جایگزین وارد مدار می شود.
حدود ۸۱۱ آزمایشگاه کنترل و کیفیت آب در کشور وجود دارد که سلامت آب آشامیدنی مشترکان را کنترل می کند پس نگران سلامت آب آشامیدنی نباشید.
بر اساس آخرین آمار تهرانی ها تنها در روز گذشته ۲میلیون و ۶۰۱ هزار و ۳۳۳ متر مکعب مصرف آب داشته اند که در قیاس با مدت مشابه سال قبل افزایش قابل توجهی نداشته است.
در حال حاضر متوسط نیاز آب شرب شهر تهران یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون متر مکعب برنامه ریزی می‌شود که با توجه به وضعیت آب و هوا، بارش، ذخیره برفی و منابع آب زیرزمینی بخشی از این نیاز از منابع آبی سطحی (سدهای پنجگانه تهران) و بخشی دیگر از منابع آب زیرزمینی تأمین می‌شود.
براساس آمارهای به دست آمده در سال گذشته جمعیت کشور نسبت به سال ۱۳۹۰ در حدود یک میلیون و ۶۰۰ هزار نفر افزایش یافته، ولی به رغم این افزایش جمیعت مصرف آب تهران ۱.۷۲ درصد کاهش داشته است.
علاوه بر این در حال حاضر ۲۲ درصد از آب مصرفی استان تهران از سدها، ۲۰ درصد از روان‌آب‌ها و ۵۸ درصد از آب‌های زیرزمینی تامین می‌شود و بر اساس آمار سالانه با ۱۵۰ میلیون متر مکعب کسری مخازن زیرزمینی مواجه هستیم و طی ۱۱ سال سطح آب آبخوان تهران با افت ۱.۹ متری روبرو بوده است.
از سوی دیگر باید به این مساله نیز توجه کرد که از ۴۰۰ میلیارد متر مکعب منابع آبی در سال ۳۰۰ میلیارد متر مکعب تبخیر و از ۱۰۰ میلیارد متر مکعب باقیمانده، ۹۰ میلیارد در حوزه کشاورزی و ۱۰ میلیارد متر مکعب در حوزه آب شرب مصرف می‌شود.
بر اساس آخرین آمار میزان درصدتغییرات تجمعی نسبت به سال گذشته در روز قبل ۱.۱ درصد ثبت شده همچنین میزان برداشت از منابع سطحی ۲۰.۰۱۹.۶۰۴ مترمکعب که معال ۷۳.۷ درصد است ثبت شده همچنین میزان برداشت از منابع زیرزمینی نیز ۷۲۰.۰۸۳ مترمکب معادل ۲۶.۳ تخمین زده می شود.
علاوه بر این بر اساس آمار میزان آب شرب تأمین شده شهرتهران در سال آبی ۹۶-۹۵ حدود ۱ میلیارد و ۲۵ میلیون متر مکعب تخمین زده شده که حدود ۲۷۲ میلیون متر مکعب از این حجم آب از طریق منابع آب زیرزمینی و ۷۵۳ میلیون متر مکعب نیز از طریق سدهای پنجگانه تهران تأمین شده که بدین ترتیب در سال آبی گذشته بیش از ۷۳ درصد از آب شرب استان تهران از طریق منابع آب سطحی تأمین شده است.
به طور کلی تأمین و انتقال آب استان تهران از طریق دو سامانه شرق و غرب صورت می‌گیرد که سامانه شرق شامل سدهای لار، لتیان و ماملو و سامانه غرب شامل سدهای امیرکبیر و طالقان می‌شود، بر اساس آمار طی سال آبی گذشته حدود یک میلیارد و ۲۵ میلیون مترمکعب آب از منابع آبی سطحی و زیرزمینی برای تأمین آب شرب استان تهران اختصاص یافت.
سدهای پنجگانه تهران بخش عمده ای از آب شرب شهر تهران و شهر کرج را تأمین می‌کنند، آب سد طالقان از طریق یک خط لوله ۶۲ کیلومتری به قطر ۱۸۰۰ میلی متر به آبگیر بیلقان کرج منتقل و همراه با آب انتقالی از سد امیرکبیر به سمت تصفیه خانه‌های تهران هدایت می‌شود.
آب شرب انتقالی از سد لار نیز از طریق تونل و خط لوله به سمت تهران ارسال می‌شود که بخشی از آن به تصفیه خانه پنجم تهران و بخشی دیگر نیز به دریاچه سد لتیان منتقل می‌شود و آب انتقالی از سد لتیان به تصفیه خانه‌های شماره ۳ و ۴ تهرانپارس و آب شرب انتقالی از ماملو به تصفیه خانه شماره هفتم منتقل شده و پس از انجام فرآبندهای تصفیه به شبکه توزیع آب شرب شهر تهران تزریق می‌شود.
رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی از کمبود ۳۱ درصدی بارش کشور از ابتدی سال آبی جدید خبر داد و افزود: از ابتدای مهر تا تاریخ ۴ آذرماه، پنج استان قم، اصفهان، خراسان جنوبی، مرکزی و یزد بیشتر از ۸۰ درصد کمبود بارش داشتند.
شاهرخ فاتح ، وضعیت بارش کشور را از ابتدای سال آبی جدید تشریح کرد و گفت: از اول مهرماه ۹۶ تا پایان ۴ آذرماه در کل کشور ۲۰.۷ میلی‌متر بارش دریافت شده است، این در حالی است که بارش بلندمدت کشور در این بازه زمانی ۳۰ میلی‌متر برآورد شده است، بنابراین بارندگی امسال در مقایسه با بارش بلندمدت، ۳۱ درصد کاهش دارد.
وی همچنین با اشاره به میزان بارش سال گذشته کشور اظهار کرد: در سال گذشته در همین بازه زمانی دو ماهه؛ بارش کل کشور ۱۵.۳ میلی‌متر بود؛ بنابراین بارش امسال نسبت به سال گذشته ۳۶ درصد افزایش را تجربه کرد.
با وجود بارش‌های خوب روزهای گذشته هنوز ۳۱ درصد کاهش بارش نسبت به میانگین بلندمدت داریم
رئیس مرکز ملی خشکسالی سازمان هواشناسی در مورد تاثیر بارش‌های چند روز اخیر کشور تاکید کرد: بارش‌های روزهای اخیر قطعا در کاهش کمبود بارشی کشور اثرگذار بوده است اما نباید فراموش کنیم که بارش‌های رگباری با حجم وسیع، آن هم در بازه زمانی کوتاه بیشتر باعث وقوع حوادثی مانند سیلاب و آبگرفتگی می‌شود، بنابراین بهتر آن است بارش‌ها به موقع و به تدریج باشد و توزیع زمانی مناسبی داشته است. با وجود بارش‌های خوب روزهای گذشته هنوز ۳۱ درصد کاهش بارش نسبت به میانگین بلندمدت داریم.
کاهش ۷۴ درصدی بارش تهران نسبت به میانگین بلندمدت
فاتح در ادامه به شرایط بارشی استان تهران اشاره کرد و گفت: تهران از ابتدای مهر تا تاریخ ۴ آذرماه، ۱۰.۳ میلی‌متر بارش دریافت کرده و با توجه به اینکه بارش این استان در سال گذشته؛ ۱۸.۸ میلی‌متر و بارش بلندمدت؛ ۳۹.۶ میلی متر است؛ نسبت به سال قبل ۴۵.۲ و نسبت به میانگین بلندمدت ۷۴ درصد کاهش بارش داشته است.
در دوماه اول پاییز ۵ استان بیشتر از ۸۰ درصد کمبود بارش داشتند
وی همچنین با اشاره به استان‌های کم بارش کشور طی دو ماه گذشته، اظهار کرد: از ابتدای مهر تا تاریخ ۴ آذرماه، پنج استان قم، اصفهان، خراسان جنوبی، مرکزی و یزد بیشتر از ۸۰ درصد کمبود بارش داشتند.
رئیس مرکز ملی خشکسالی سازمان هواشناسی در پایان تاکید کرد: دو ماه ابتدایی پاییز امسال در فقر بارشی شدید سپری شد. امیدواریم در یک ماه باقی مانده این فصل، کم‌بارشی‌ها تا حدی جبران شود. البته بر اساس پیش بینی‌های پژوهشکده اقلیم‌شناسی صورت گرفته بارش‌های آذر، دی و بهمن، مجموع بارش کشور را به سمت نرمال نزدیک خواهد کرد اما بعید است بارش‌ها به حدی باشد که کل کم‌بارش‌های کشور جبران شود.
مدیردفتر تحویل پیمان‌ها و ویدئومتری شرکت فاضلاب تهران با اشاره به لزوم ارزیابی مداوم شبکه‌های فاضلاب در زمان تحویل توسط پیمانکار اجرایی و یا پس از بهره‌برداری گفت: با طراحی و ساخت ربات پویشگر لیزری عمده مواردی که لازم است در ارزیابی شبکه‌های فاضلاب مورد بررسی قرار گیرد مانند پرشدگی اطراف لوله‌ها، انسداد و یا عدم انسداد، شیب و… بررسی می‌شود.
وی، اظهار کرد: علی رغم آنکه بررسی انسداد، شیب و وضعیت اتصالات با بازرسی بصری قابل شناسایی است اما ارزیابی کیفی پرشدگی اطراف لوله که در صورت وجود فضاهای خالی در اطراف آن می‌تواند منجر به فروریزش و تخریب کلی مسیر شبکه فاضلاب شود، به روش ویدیومتری امکانپذیر نیست.
برای رفع این مشکل شرکت فاضلاب تهران با همکاری شرکت‌های دانش بنیان طراحی و ساخت ربات ارزیاب کیفی پرشدگی اطراف شبکه را با توجه به این که کشورهای دارای این ربات از فروش به ایران امتناع کردند درداخل کشور مد نظر قرار داده است.
مدیر ویدئومتری شرکت فاضلاب افزود: براین اساس برای بررسی وجود چنین فضاهای خالی در پشت شبکه استفاده از ربات با روش عملکردی رادار نفوذی زمین(GPR)پیشنهاد شد که در این روش امواج ساطع شده به داخل زمین نفوذ کرده بعد از برخورد با ناپیوستگی‌ها بازتاب می‌شوند. بازتابش‌ها توسط دستگاه دریافت شده جنس محیط، عمق مواد مدفون، موقعیت مرز لایه‌ها و … قابل تشخیص است
معاون بهره برداری شرکت فاضلاب تهران گفت: اتصال منازل به شبکه جمع آوری فاضلاب در راستای حفظ سلامت و بهداشت خود مردم است و بسیار حائز اهمیت است و اگر مردم نسبت به این ضرورت بی اطلاع هستند باید اطلاع رسانی های بیشتری صورت بگیرد.
معاون بهره برداری شرکت فاضلاب تهران صبح امروز در تشریح اقدامات در حال انجام برای اجرای شبکه فاضلاب کلانشهر تهران اظهار داشت: همان روزی که در یک کوچه شروع به حفاری برای احداث شبکه فاضلاب می شود، اطلاع رسانی هایی به مردم ساکن در آن کوچه صورت می گیرد و این اطلاع رسانی ها از طرق مختلف از جمله تماس با تلفن ثابت واحدهای مسکونی و مراجعه جلوی درب منازل مشترکان تا حضور نمایندگان شرکت آب و فاضلاب در محل اجرای حفاری ها و پاسخگویی به سوالات مردم انجام می شود.
وی افزود: ممکن است حفاری ها و لوله گذاری ها در یک کوچه یا خیابان به اتمام برسد و حتی محل حفاری ها هم با آسفالت مجدد ترمیم شود اما به دلیل عدم آماده شدن تأسیسات پایین دست، امکان بهره برداری وجود نداشته باشد؛ در این صورت هر زمان امکان بهره برداری از شبکه جمع آوری فاضلاب احداث شده فراهم شود، دوباره به مردم اطلاع رسانی می شود تا برای تشکیل پرونده و انجام کارهای مربوطه به منظور اتصال به شبکه فاضلاب مراجعه کنند.
معاون بهره برداری شرکت فاضلاب تهران تصریح کرد: طبق قانون، شرکت فاضلاب تا درب منازل موظف است شبکه فاضلاب را اجرایی کند و لوله گذاری و اتصال لوله های فاضلاب منازل به شبکه گذاری کوچه و خیابان، باید با هزینه مردم و از طریق پیمانکاران انجام شود که در این خصوص مشترکان می توانند در همان زمانی که پیمانکاران فاضلاب در حال انجام لوله گذاری در کوچه و خیابان هستند، با مراجعه به آنها نسبت به عقد قرارداد و انجام اتصال لوله های منازل خود به شبکه فاضلاب اقدام کنند و یا پس از احداث شبکه فاضلاب در کوچه و خیابان، به عقد قرارداد با شرکت های پیمانکاری برای اتصال منزل خود به شبکه فاضلاب اقدام کنند که این موارد پس از کسب اطلاع مشترکان از آماده بهره برداری بودن شبکه فاضلاب آن نقطه شهر باید صورت گیرد که در این زمینه مشترکان می توانند با حضور در شرکت های آب و فاضلاب منطقه خود، کسب اطلاع کنند.
او با بیان اینکه “در افق ۱۴۱۰ باید ۸۵۰ میلیون متر مکعب در سال که برابر با ۲۷ مترمکعب در ثانیه می شود، پساب تصفیه شده فاضلاب تحویل کاربری های مختلف دهیم”، گفت: در حال حاضر ۲۸۰ میلیون مترمکعب در سال پساب تصفیه شده فاضلاب با تأسیسات در مدار بهره برداری فاضلاب تهران به کاربری های مختلف تحویل می شود که از این حیث، پیشرفت کار حدود ۳۰ درصد است.
وی افزود: هنوز خیلی از مردم به اهمیت موضوع پروژه های فاضلاب پی نبرده اند و همین مسئله موجب شده برخی از مردم همین که پول انشعاب فاضلاب را پرداخت کرده اند، دیگر نسبت به اتصال منزل خود به شبکه فاضلاب رغبتی نشان ندهند.
این مقام مسئول خاطرنشان کرد: اتصال منازل به شبکه جمع آوری فاضلاب در راستای حفظ سلامت و بهداشت خود مردم است و بسیار حائز اهمیت است و اگر مردم نسبت به این ضرورت بی اطلاع هستند باید اطلاع رسانی های بیشتری صورت بگیرد.
مصرزاده با بیان اینکه ” استفاده از پساب فاضلاب و بازگرداندن آب مصرف شده به چرخه طبیعت در ایران از نان شب هم واجب تر است”، گفت: در برخی از کشورهای پیشرفته حتی تا ۶ تا ۷ هم آب را بازچرخانی کرده و دوباره مورد استفاده قرار می دهند اما در ایران با وجود کمبودهایی که در دسترسی به منابع آبی داریم، هنوز نسبت به موضوع مهم بازچرخانی آب کم توجه هستیم.
کمیت و کیفیت مصارف آب مشخص نیست/کشاورزی مصرف‌کننده ۹۰ درصد آب ایران
وزیر نیرو اعلام کرد: اینکه هنوز نمی‌دانیم منابع و مصارف آب چه کمیت و کیفیتی دارند خیلی بد است و نیازمند گفت‌وگو هستیم، اما کشاورزی مصرف‌کننده بیش از ۹۰ درصد منابع آب شیرین است.
رضا اردکانیان در پنجمین کنگره سراسری خانه کشاورز که با حضور رییس جمهور برگزار شد اظهار کرد: هیچ مشکلی حل نمی‌شود مگر آنکه همه با هم هزینه‌های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، سازمانی و منابع مالی اصلاح آن را متحمل شویم و در این راستا باید داده‌های منابع تصمیم‌گیری را شفاف کنیم، چرا که تصمیم‌گیری‌های درست با داده‌های غیرشفاف ممکن نیست و داده‌های مبهم منبع و منشأ ابهام و مناقشه است.
وی افزود: خیلی بد است که هنوز نمی‌دانیم منابع و مصارف آب چه کمیت و کیفیتی دارند، بنابراین نیازمند گفت‌وگو هستیم تا راجع به مساله بهم پیوسته آب با یکدیگر گفت‌وگو کنیم.
وزیر نیرو ادامه داد: کشاورزان در زمینه‌ی اصلاح این مشکل نقش اساسی دارند چرا که بیش از ۹۰ درصد منابع آب شیرین توسط آنها مصرف می‌شود، بنابراین شما کشاورزان بخش قابل توجهی از حل مساله هستید.
اردکانیان تاکید کرد: هر کسی به دنبال تقسیم‌کردن کشاورزان و مسوولان است در مسیر درستی گام بر نمی‌دارد، چرا که راهکارهای حل مساله قبل از آنکه با منابع مالی بیشتر و فناورانه قابل تحقق باشد باید با مشارکت کشاورزان و همه بهره‌برداران از منابع آبی همراه باشد و اگر قرار بود با تکنولوژی و منابع مالی این مشکلات حل شود امروز باید مشکلاتی به مراتب کمتر از ۴۰ سال پیش می‌داشتیم که سازه‌های آبی پیشرفته و فناوری‌های بروزتری داریم.
وی اعلام کرد: مشکلاتی که امروز وجود دارد ناشی از این است که از ظرفیت‌های یکدیگر آن گونه که باید استفاده نمی‌کنیم که حاصل‌اش ایرادات اساسی است که وجود دارد، اما امیدوارم با تاکید بر رویکردهای درست با درک صحیح و به دور از رفتارهای هیجانی کاری کنیم که آینده روشن‌تر و کشاورزی پایدارتری را برای ایران رقم بزنیم.
- جیره‌بندی با سازوکار قیمت‌ها
- به دنبال مصرف ارزشمندتر
- منابع شهری را چطور سامان بخشیم؟
مهم‌ترین نکته‌ای که در اینجا بر آن پافشاری داریم این است که راه‌حل عبور از بحران آب این است که قیمت‌ها تصحیح شوند. باقی خودش به صورت کاملاً طبیعی از پی خواهد آمد.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران گفت: تکمیل خط انتقال آب قصر شیرین به سرپل ذهاب و ترمیم شبکه آب این شهر انجام شده و بازسازی شبکه‌های توزیع آب روستاهای منطقه از روز گذشته آغاز شده است.
به نقل از روابط عمومی آبفای استان تهران، محمد پرورش ادامه داد: طی روزهای گذشته ۱۰۰ حمام سیار و ۵۰ دستشویی در نقاط مختلف شهر سرپل ذهاب برپا شده است و ۳۶هزار بسته آب ۱/۵ لیتری در اختیار زلزله‌زدگان قرار گرفته است.
وی گفت: نیروهای امدادی آبفای استان تهران در قالب هشت گروه فعالیت دارند و با اقدام این نیروها سیستم تصفیه‌خانه آب سرپل ذهاب ارتقا یافته است.
پرورش همچنین از راه‌اندازی دوباره تصفیه‌خانه فاضلاب این شهر خبر داد و با تشریح روند امدادرسانی نیروهای این شرکت در حادثه زمین‌لرزه استان کرمانشاه گفت: نیروهای آبفای استان تهران در بخش‌های کنترل کیفیت آب (آزمایشگاه‌های سیار و نمونه‌برداری)، ترمیم خطوط لوله و شبکه توزیع، باز راه‌اندازی تصفیه‌خانه‌های آب و فاضلاب، توزیع اقلام ضروری (بسته‌های آب، چادر و خوراک) و استقرار سرویس‌های بهداشتی (حمام و دستشویی) در حال کمک‌رسانی هستند.
پرورش خاطرنشان کرد: شبکه و خطوط انتقال آب شهر سرپل ذهاب انجام شده است و نیروها برای بازسازی شبکه آب روستاهای منطقه، از دیروز کار خود را آغاز کرده‌اند.
وی ادامه داد: ۲۵ دستگاه تانکر آبرسانی بهداشتی، چهار دستگاه بسته‌بندی آب آشامیدنی، دو دستگاه تصفیه آب با مجموع دبی ۳۲ لیتر در ثانیه، سه دستگاه جرثقیل و یک دستگاه دیزل ژنراتور در منطقه سرپل ذهاب مستقر هستند.
آب مجازی، مقدار آبی است که کالا یا محصول در یک فرآیند تولید از لحظه شروع تا پایان، مصرف می‌کند. در تجارت آب مجازی، به کشورهای کم‌آب توصیه شده که به جای تولید مواد غذایی از منابع آب داخلی، به واردات مواد غذایی مبادرت ورزیده و منابع آب داخلی را برای فعالیت‌های تجاری پرسود اختصاص دهند.
معمولاً در منابعی که سخن از آب مجازی است، دو اصطلاح آب سبز و آب آبی دیده می‌شود. آب‌های زیرزمینی و آب‌های سطحی، آب آبی را تشکیل می‌دهند در حالی که به رطوبت خاک در مناطق غیراشباع آب سبز می‌گویند. به عبارتی کشاورزی دیم از آب سبز تغذیه می‌کند، در حالی که کشاورزی آبی از آب آبی مهارشده سیراب می‌شود. منشاء آب آبی و آب سبز بارندگی است. در حدود ۶۱ درصد از نزولات آسمانی به آب سبز و باقی به آب آبی تبدیل می‌شود. آب مجازی، مقدار آبی است که کالا یا محصول در یک فرآیند تولید از لحظه شروع تا پایان، مصرف می‌کند. مثلاً برای تولید یک کیلوگرم گندم به‌طور متوسط یک‌هزار و ۳۰۰ لیتر آب و میانگین آب استفاده شده برای تولید هر کیلوگرم هندوانه ۳۰۰ لیتر آب در جهان است.
میزان آب سبز و آب آبی و نحوه مصرف آن در بخش‌های مختلف
توسعه‌دهندگان ایده آب مجازی معتقدند با صادرات و واردات کالا و محصولات، حجم زیادی آب جابه‌جا می‌شود که از آن به‌عنوان تجارت آب مجازی نام برده می‌شود. در تئوری تجارت آب مجازی، به‌منظور کاهش فشار بر منابع آب، به کشورهای کم‌آب توصیه شده که به جای تولید مواد غذایی از منابع آب داخلی، به واردات مواد غذایی مبادرت ورزیده و منابع آب داخلی را برای فعالیت‌های تجاری پرسود اختصاص دهند.
میزان بارندگی و مصرف آب در کشاورزی کشور
بارش‌های جوی کشور سالانه معادل ۴۱۳ میلیارد مترمکعب برای کشور دارند که با ۱۳ میلیارد مترمکعب آب واردشده به کشور توسط رودخانه‌های مرزی این میزان به ۴۲۶ میلیارد مترمکعب افزایش می‌یابد؛ اما از این مقدار ۲۹۵ میلیارد مترمکعب مستقیماً تبخیر شده و از دسترس خارج می‌شود به عبارت ساده پتانسیل کل منابع آب تجدیدشونده کشور حدود ۱۳۰ میلیارد مترمکعب برآورد می‌شود. بازده کل آبیاری در کشورهای توسعه‌یافته ۶۵ درصد و در کشورهای در حال توسعه ۴۵ درصد است، این شاخص در ایران بین ۳۳ تا ۳۷ درصد است. با توجه به این شرایط حاکم بر بارندگی و میزان آب کشور، بنابراین کشور ما باید به مفهوم آب مجازی توجه بیشتری داشته باشد.
اهمیت آب مجازی در کشور
در حالی که مفهوم آب مجازی بیش از سه دهه است که در سیاست‌گذاری‌های کشورهای توسعه‌یافته مورد توجه قرار گرفته است. کشور ما چندان توجهی به مفهوم آب مجازی نداشته است. پروفسور “هانس-گئورگ فرده” پژوهشگر کشاورزی معتقد است با در نظر گرفتن وضع آب در سراسر جهان، تنها با صرفه‌جویی در آب مجازی می‌توان ذخایر موجود را مدیریت کرد. این میزان مصرف را نمی‌توان با کنتور اندازه گرفت، زیرا آب مجازی در بسیاری از محصولات مصرفی روزانه پنهان است. پایین بودن بهره‌وری آب کشاورزی در ایران، باعث ضرورت بیشتر آب مجازی در این بخش می‌شود، بنابراین بهترین راهکار در شرایط موجود، توسعه هرچه بیشتر تجارت آب مجازی است. در واقع کشورهای کم‌آب (همچون ایران) می‌توانند با تجارت آب مجازی و واردات محصولات آب‌بر، مقدار آب موردنیاز برای تولید آنها را ذخیره کنند.
تجارت آب مجازی در دنیا
تجارت جهانی کالاها، جریانی بین‌المللی از آب مجازی را به وجود می‌آورد که اصطلاحاً “تجارت آب مجازی” نامیده می‌شود. تجارت آب مجازی میان کشورها را یک‌هزار و ۳۴۰ میلیارد مترمکعب در سال ۲۰۰۰ تخمین زده‌اند که ۶۰ درصد آن مربوط به محصولات کشاورزی، ۱۴ درصد آن مربوط به تجارت ماهی و غذاهای دریایی، ۱۳ درصد آن مربوط به تجارت دام و ۱۳ درصد مربوط به تجارت گوشت بوده است. بیشترین حجم تجارت جهانی آب مجازی مربوط به محصولات کشاورزی است و در بین آنها گندم بالاترین میزان را دارد.
دبیرخانه دائمی اقتصاد آب بر اساس تفاهم‌نامه صورت گرفته میان اتاق ایران و امور آب و آبفای وزارت نیرو در مرکز ملی مطالعات کشاورزی و آب اتاق ایران تشکیل شد.
در اجرای بند ۵ بیانیه پایانی اولین کنفرانس اقتصاد آب که در مرداد ماه سال ۱۳۹۵ با مشارکت شرکت مادرتخصصی مدیریت منابع آب ایران، شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور و اتاق بازرگانی صنایع، معادن و کشاورزی ایران برگزار گردید و پس از برگزاری جلسات متعدد در مرکز ملی مطالعات کشاورزی و آب اتاق ایران نهایتاً در پایان هفته گذشته دبیرخانه دائمی اقتصاد آب با حضور رحیم میدانی معاون آب و آبفا وزارت نیرو، کشاورز معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی، محمد حاج‌رسولی ها مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران و نمایندگانی از وزارت صنعت، معدن و تجارت، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی و وزارت کشور تشکیل شد.
هدف از تشکیل این دبیرخانه بهبود شاخص‌های اقتصادی آب، به منظور افزایش بهره‌وری بهبود مدیریت منابع آب در راستای خروج از چالش‌ها و بحران منابع آب، رونق و تولید و افزایش رقابت‌پذیری، توسعه استفاده از پساب و بازچرخانی آب، بهبود نظام تخصیص و اصلاح الگوی مصرف در بخش‌های مختلف مصرف آب است.
در این نشست تفاهم نامه و نظام‌نامه دبیرخانه اقتصاد آب به امضای اعضای حاضر در جلسه رسید. از جمله وظایف دبیرخانه دائمی اقتصاد آب، می‌توان به تشکیل و نظارت بر دبیرخانه برگزاری کنفرانس دو سالانه اقتصاد آب، تشکیل و نظارت بر میز هم‌اندیشی جمع‌آوری اطلاعات پایه، تهیه آمار و تنظیم گزارش‌ها و مستندکردن موارد جهت طرح در میز هم‌اندیشی، مستند کردن صورت جلسات شورای عالی سیاست‌گذاری، کمیته‌‌های راهبری و علمی، پیشنهاد لوایح، آئین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های تسهیل‌گر، برگزاری جلسات هم‌اندیشی و کارگاه‌ها و نشست‌های تخصصی و برنامه‌ریزی و اداره مالی دبیرخانه را بر عهده دارد.
بر اساس تفاهم‌نامه صورت پذیرفته، دبیرخانه دائمی اقتصاد آب در مرکز ملی مطالعات کشاورزی و آب اتاق ایران تشکیل شد.