در مجله سبک زندگی سبز هانیه بوذری نگاشته شده است شدت بهره‌برداری از سفره‌های آب زیرزمینی در سرتاسر جهان بسیار زیاد است، زمین در نقاط مختلف جهان همواره نشست می‌کند (فروچاله) و نتیجه‌ی آن شروع جنگ‌های داخلی و تغییر شیوه‌ی کشاورزی است.
چوپانان آبی که در بستر خشک سد مانجارا باقی مانده را می‌نوشند، سدی که آب لاتور و روستاهای اطراف هند در ایالت ماهاراشترا را تامین می‌کند. هند دچار خشکسالی شدیدی شده است که میلیون‌ها کشاورز را مجبور به تکیه‌ی بیشتر به آبهای زیر زمینی کرده است، در حالی که سرعت پمپاژ آب بیش از تولید طبیعی آب است.
پکن در حال فرو رفتن در زمین
در برخی سرزمین‌ها، زمین با نرخی برابر با ۴ اینچ در سال آب را از درون آبخوانی عظیم در زیر آن به سطح زمین پمپاژ می‌کند.
آب های زیرزمینی به گونه ای تخلیه شده اند که پایتخت چین، با جمعیتی بیش از ۲۰ میلیون نفر اکنون با اختلالات جدی در سیستم راه آهن، جاده و بناهای ساختمانی مواجه کرده است. پکن با وجود ضربه زدن به آبخوان غول پیکر دشت شمال چین، به عنوان پنجمین شهری که دچار تنش آبی شده شناخته می‌شود و حتی مشکلات آبی خود را بدتر هم می‌کند.
پکن تنها شهری نیست که فرونشست زمین یا غرق شدن ناشی از تخلیه ی آبهای زیرزمینی را تجربه کرده است. قسمتی از شانگهای، مکزیک و بقیه شهرها نیز در حال غرق شدن (فرو رفتن در زمین) هستند.
سطح بخشی از دره‌ی مرکزی کالیفرنیا حدود یک پا و در محدوده‌های دیگر بصورت مقطعی تا ۲۸ فوت کاهش یافته است.
پراکندگی آبهای زیر زمینی در سراسر جهان
در سرتاسر جهان، زنگ‌های هشدار کاهش منابع آب زیرزمینی به صدا درآمده اند. سازمان ملل متحد کمبود آب جهانی تا سال ۲۰۳۰ را پیش‌بینی کرده است. حدود ۳۰ درصد از آب شیرین قابل دسترس در آبخوان‌هایی است که زیر قاره‌ها قرار دارد.
بیشترین مصرف آب در کشاورزی
بیش از دو سوم آبهای زیرزمینی جهان برای مصارف کشاورزی استفاده می‌شود، در حالی که بقیه منابع به عنوان آب آشامیدنی شهری مصرف می‌شود. این سفره‌های طولانی آب به عنوان پشتوانه‌ای برای حمل به مناطق و کشورهایی که دارای خشکسالی و زمستان‌های گرم هستند به کار می‌روند تا دوباره رودخانه ها و نهرهای‌شان جریان پیدا کنند.
در حال حاضر بزرگترین ذخایر آب زیرزمینی جهان در آفریقا، اوراسیا و امریکا تحت فشار است. بسیاری از آنها تا حد ناپایدار در حال پایین رفتن هستند. نزدیک به دو میلیارد نفر به آبهای زیرزمینی‌ای که در معرض تهدید هستند، وابستگی دارند.
ریچارد دامانیا، اقتصاد دان پیشرو در بانک جهانی، پیش بینی کرده است که بدون منابع آب کافی، رشد اقتصادی در بخش‌هایی از جهان که بیشتر تحت فشار هستند می‌تواند تولید ناخالص داخلی را تا ۶ درصد کاهش دهد.
یافته‌های او در نتیجه‌ی اثرات شدید تغییرات اقلیمی ناشی از تهی شدن منابع آبی ست.
ریچارد دامانیا می گوید : “ اگر شما در منطقه‌ای خشک زندگی می‌کنید، باران کمتری دریافت کرده و زهاب در حال کاهش است… مردم در سطح بسیار وسیعی در حال استفاده از آبهای زیرزمینی‌اند.”
اما دامانیا می‌گوید چند چیز مشکل‌تر از کنترل پمپاژ آب زیرزمینی وجود دارد. در ایالات متحده، کشاورزان از سطح آب ناپایدار در دشت‌های بالا دست صرف نظر می‌کنند، حتی اگر از تهدید آب برای شش دهه آگاه باشند.
در طول سه دهه‌ی گذشته عربستان سعودی به منابعی با ارزش تر از حفاری نفت دست یافته است. مهندسان و کشاورزان این کشور با استفاده از ذخایر زیرزمینی آب در یکی از خشک ترین مناطق جهان به کشت غلات، میوه‌ها و سبزیجات پرداخته‌اند. سعودی‌ها درحال بهره برداری از آبخوان‌ها تا حد غیر قابل تحمل هستند. در تصاویر ماهواره‌ای ناسا که محدوده‌ی وادی سیرهان را نشان می دهد محصولات زراعی سبز با سرزمین زرد خشک و بی ثمر مغایرت دارد.
به گفته‌ی دامانیا: ”چیزی که شما در کشورهای درحال توسعه از آن بهره‌مند هستید شمار زیادی کشاورز است. با توجه به این‌که آنها درآمد بسیار کمی دارند، کمتر می‌توانید آن را کنترل کنید و شما به معنای واقعی کلمه در یک مسابقه‌ی رو به باخت هستید.
وی معتقد است در کشورهای با منابع آب کوتاه مدت، رشد اقتصادی کاهش یافته و قیمت مواد غذایی افزایش می‌یابد، درگیری‌های خشونت آمیز بالا رفته و موج مهاجرت‌های بزرگ اتفاق می‌افتد.
نا آرامی‌های یمن، که به شدت از آبهای زیرزمینی بهره برداری می‌کند و طبق جنگ آبی که در سال ۲۰۰۹ به وقوع پیوست، ریشه در بحران آب دارد. کارشناسان می‌گویند کمبود آب همچنین باعث بی ثباتی سوریه شده و جنگ داخلی را به راه انداخته است. اردن، که به سفره‌های آب زیرزمینی به عنوان تنها منبع آب متکی است، پذیرای بیش از نیمی از پناهندگان سوری در بحران آب است.
جی فمیگلتی دانشمند، در سال ۲۰۱۵ در یک مطالعه با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای ناسا به ثبت تغییرات ۳۷ سفره آب زیرزمینی بزرگ در جهان پرداخت، او می‌گوید آبخوان‌هایی که در خطر بزرگترین تهدید هستند در پر جمعیت ترین مناطق قرار دارند.
به گفته‌ی وی بدون ذخایر پایدار آب، امنیت جهانی به مراتب در معرض خطر بیشتری است. زمانی که بیابان زایی افزایش می‌یابد، نیاز شدیدتری به منابع آب زیرزمینی خواهیم داشت. در چنین شرایطی پیام ها متناوب و سرسام آور هستند و واقعا نیاز به بررسی در سطح بین المللی دارند.
پاسخ تعدادی از پرسش‌های کلیدی شما
تهدید آب های زیرزمینی در کدام نواحی بیشتر است؟
بحرانی ترین آن سیستم آبخوان سرزمین عربستان است که آب ۶۰ میلیون نفر از مردم عربستان سعودی و یمن را تامین می‌کند. آبخوان حوضه‌ی رود سند در شمال غرب هند و پاکستان در رتبه‌ی دوم و حوضه‌ی مورزوک_جادو در شمال آفریقا به عنوان سومین سفره آب زیرزمینی در معرض تهدید جهانی ست.
این حوضه‌های غول پیکر چگونه خالی شدند؟
۲۰ میلیون از مردم پکن حدود دو سوم از آب مصرفی خود را از آبخوان دشت چین که یکی از بزرگترین ذخایر آب زیرزمینی جهان است بدست می‌آورند.
خشکسالی، مدیریت بد در برداشت، لوله‌های فرسوده و سوراخ سیستم‌های بزرگ آب شهری شهرستان، کهنگی زیرساخت‌ها، فناوری ناکافی، رشد جمعیت، و تقاضا برای تولید مواد غذایی بیشتر، همگی افزایش تقاضا برای برداشت بیشتر از آبهای زیرزمینی را در پی دارد.
آبیاری غرقابی، روش ناکارآمد و غالبی ست که در سراسر جهان باقی مانده است. در کشور هند، که بزرگترین مصرف کننده‌ی آب زیرزمینی جهان است، دولت با دادن یارانه‌ی برق به کشاورزان آنها را به حفظ آب تشویق می‌کند.
آبیاری چگونه کشاورزی را تغییر می دهد؟
رشد محصولات زراعی حساس به آب در مناطق خشک به آبیاری پاسخ می دهد اما ایجاد چنین شرایطی مقرون به صرفه نبوده و تجدید رشد آنها مشکلاتی را به همراه دارد. این محصولات شامل نیشکر و برنج در هند، گندم زمستانه در چین، و ذرت در دشت های جنوبی و شمال آمریکا است.
پرورش آبزیان در حوضه ی محبوس آرارات، که در امتداد مرز میان ارمنستان و ترکیه نهفته توسعه یافته است. در این منطقه آب زیرزمینی برای پرورش ماهی سرد-آبی مانند قزل آلا و خاویار مناسب است. در کمتر از دو دهه، آبخوان‌هایی که منابع آب شهری بیش از دو جین از جوامع را برای استخرهای ماهی تامین می‌کردند، به خاطر افت سطح آب، امروزه در معرض تهدید قرار گرفته‌اند.
چقدر آب باقی مانده است؟
ذخایر نفت بیشتر از آب شناخته شده‌اند. محاسبه‌ی این‌که چقدر آب در آبخوان‌ها باقی مانده فوق العاده دشوار است. در سال ۲۰۱۵ دانشمندان در دانشگاه ویکتوریا در بریتیش کلمبیای کانادا، به این نتیجه رسیدند که کمتر از ۶ درصد از آب های زیرزمینی بالای یک و نیم مایل (دو کیلومتر) در مناطق وسیعی از زمین به اندازه‌ی طول عمر انسان قابلیت تجدیدپذیری دارند.
اما هیدرولوژیست‌های دیگر هشدار می‌دهند اندازه گیری ذخایر می‌تواند گمراه کننده باشد. نکته‌ی مهم در چگونگی توزیع آب در سرتاسر آبخوان است. هنگامی که سطوح قطرات آب کمتر از ۵۰ فوت باشد پمپاژ آب به سطح زمین عملا اقتصادی نبوده و حجم زیادی از آن آب شور یا حاوی بسیاری از مواد معدنی غیرقابل استفاده است.
آیا خبرهای خوبی هم وجود دارد؟
به گفته‌ی دانشمندان تخلیه‌ی سفره‌های آب زیرزمینی بحرانی با سرعت کم است، بنابراین فرصت برای گسترش فناوری های جدید و بازدهی آب وجود دارد. در غرب استرالیا، آب شیرین برای تجدید به آبخوان بزرگ تزریق می‌شود، خشک ترین شهر استرالیا برای آب آشامیدنی صدای خاموشی سر می‌دهد. چین در حال کار بر روی برداشت منظم از آب است. در غرب تگزاس، شهر آبرناتی آبخوان هایی که زیر دشت‌های مرتفع قرار دارند را برای تامین آب شهری حفاری می‌کند.